Μετά τη σφαγή περισσότερων από 42.000 Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένων 16.500 παιδιών, ο ισραηλινός στρατός εισβάλλει τώρα στον Λίβανο και απειλεί να ξεκινήσει πόλεμο με το Ιράν. Στον ακόλουθο εκτενή απολογισμό, ένας αναρχικός από την κατεχόμενη Παλαιστίνη εξετάζει την ιστορία του Σιωνιστικού αποικισμού και της παλαιστινιακής αντίστασης, υποστηρίζει την ανάγκη για μια αντι-αποικιακή κατανόηση της κατάστασης, και διερευνά τι σημαίνει να δρα κανείς αλληλέγγυα με τους Παλαιστίνιους.

---

Γάζα αγαπημένη μου

Γάζα αγαπημένη μου, ω Γάζα αγάπη μου. Γάζα, την οποία ο Ναπολέων, ένας από τους πολλούς κατακτητές της, αποκάλεσε το προπύργιο της Αφρικής, την πύλη προς την Ασία. Αυτό συνέβη επειδή πέρασε από εκεί στο δρόμο του προς τα βόρεια και, μετά την ήττα του, πέρασε ξανά από εκεί στο δρόμο της επιστροφής του στην Αφρική.

Γάζα, που ήταν πάντα ένα κεντρικό σημείο για τις διερχόμενες αυτοκρατορίες, τις εμπορικές οδούς, τους κατακτητές και τους πολιτισμούς, λόγω της γεωγραφικής της θέσης κατά μήκος της ακτογραμμής της Μεσογείου. Γάζα, από την οποία περνούσε η Via Maris, συνδέοντας την Αίγυπτο με την Τουρκία και την Ευρώπη. Γάζα, από την οποία πέρασαν οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, το Χαλιφάτο των Ρασιντούν, οι Σταυροφόροι, οι Μαμελούκοι, οι Οθωμανοί, οι Βρετανοί, οι Αιγύπτιοι και οι Σιωνιστικές δυνάμεις προωθώντας τις διεκδικήσεις τους – γράφοντας την ιστορία της ως μια ιστορία κατοχών, πολέμων, θηριωδιών και αντίστασης.

Γάζα αγάπη μου, που ήταν πάντα ένα πεδίο μάχης, αλλά πάντα στεκόταν ακίνητη. Γάζα, που θάβει 41.000¹ από τους κατοίκους της, σηματοδοτώντας ένα χρόνο ενός συνεχιζόμενου πολέμου εξόντωσης, αντιμετωπίζοντας μια κλίμακα καταστροφής που έχει ήδη ξεπεράσει τους βομβαρδισμούς της Δρέσδης από τις συμμαχικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, και έναν ημερήσιο ρυθμό θανάτων που είναι υψηλότερος από οποιαδήποτε άλλη σύγκρουση τον 21ο αιώνα.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την έναρξη της γενοκτονίας, κάποια πράγματα θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα. Η καταστροφή της Χαμάς είναι παράπλευρη ζημιά. Ο κύριος στόχος είναι η μαζική σφαγή παιδιών, στοχεύοντας το μέλλον της Γάζας. Από τους 41.000 θανάτους που έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής, περίπου 16.500 είναι παιδιά.

Αλλά η Γάζα δεν είναι ανήμπορη. Ο λαός της Γάζας πολεμά, και το θάρρος και η αντοχή τους είναι μια έμπνευση για ολόκληρο τον κόσμο και τις επόμενες γενιές.

Πριν συζητήσουμε την παρούσα κατάσταση, είναι σημαντικό να εξετάσουμε την ιστορία. Για εμάς που μεγαλώσαμε και ζούμε στην περιοχή που ελέγχεται από το κράτος του Ισραήλ, στην κοιλιά του αποικιακού θηρίου, φαίνεται σαν η ιστορία να ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου. Αυτή είναι η μόνη αφήγηση που ακούνε καθημερινά οι Ισραηλινοί. Αλλά τα πράγματα δεν συμβαίνουν απλά σε ένα κενό – και παρόμοια πράγματα έχουν συμβεί και πριν, σε παρόμοιους πολέμους αποαποικιοποίησης και απελευθέρωσης. Ένα μικρό ιστορικό υπόβαθρο θα μας επιτρέψει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να κατανοήσουμε αυτά τα γεγονότα ως μέρος μακρόχρονων διαδικασιών.

Στη συνέχεια μπορούμε να μιλήσουμε για πιθανά μέλλοντα.

Μια ιστορία κατάκτησης, μια ιστορία αντίστασης

Η Γάζα έχει μια μακρά ιστορία κατοχών και αντίστασης, αλλά η τρέχουσα κατανόησή μας για τη “Λωρίδα της Γάζας” ως ένα ορθογώνιο στο χάρτη, στο νότιο τμήμα της Παλαιστίνης, δεν προέρχεται από τα φυσικά χαρακτηριστικά της γης – αυτή είναι μια τεχνητή, σύγχρονη δημιουργία. Οι Μαμελούκοι τον 13ο αιώνα ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τον όρο Quta’aGhazze (Λωρίδα της Γάζας), αλλά αναφέρονταν σε ολόκληρο το νότιο τμήμα της Παλαιστίνης, μέχρι τη σημερινή Δυτική Όχθη. Η Λωρίδα της Γάζας όπως τη γνωρίζουμε δημιουργήθηκε το 1948.

Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε αυτό που είναι γνωστό ως η Λωρίδα της Γάζας χωρίς να συζητήσουμε τη Σιωνιστική επίθεση στην Παλαιστίνη το 1948, τη μαζική εκστρατεία εθνοκάθαρσης γνωστή ως Νάκμπα. Χωρίς αυτό το πλαίσιο, είναι αδύνατο να κατανοήσουμε γιατί οι περισσότεροι κάτοικοι της Γάζας δεν κατάγονται αρχικά από τη Γάζα, και γιατί το 80% του πληθυσμού είναι πρόσφυγες. Η Γάζα είναι μια τεχνητή λωρίδα γης που έγινε ένα τεράστιο στρατόπεδο προσφύγων μετά τη μαζική εκστρατεία εθνοκάθαρσης που διεξήγαγαν οι Σιωνιστικές πολιτοφυλακές. Από τους σχεδόν 800.000 πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν από τα χωριά τους, πολλοί κατέφυγαν σε γειτονικές χώρες όπως ο Λίβανος, η Συρία και η Δυτική Όχθη. Όσοι προσπάθησαν να περάσουν στην Αίγυπτο βρήκαν κλειστά σύνορα· σε αντίθεση με άλλες γειτονικές χώρες, η Αίγυπτος δεν δέχτηκε πρόσφυγες, παρόμοια με αυτό που κάνει η αιγυπτιακή κυβέρνηση σήμερα. Έτσι προέκυψε η Λωρίδα της Γάζας: ως ένα Σιωνιστικό μέσο για τον έλεγχο της δημογραφίας και του πληθυσμού.

Πολλά από τα Κιμπούτς και τις πόλεις που δέχτηκαν επίθεση στις 7 Οκτωβρίου χτίστηκαν πάνω στα ερείπια κοινοτήτων που υπήρχαν εκεί πριν. Βεδουίνικες φυλές και άλλοι κάτοικοι από 11 χωριά γύρω από τη Γάζα εκδιώχθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας, και τα εδάφη τους, χαρακτηρίστηκαν ως “εγκαταλελειμμένα”, απαλλοτριώθηκαν από το κράτος και μετατράπηκαν σε στρατιωτικά πεδία εκπαίδευσης και οικισμούς. Πόλεις και κιμπούτς χτίστηκαν πάνω τους για να αποτρέψουν τις προσπάθειες επιστροφής. Η εντολή απέλασης, που τεκμηριώθηκε από ιστορικούς ως Εντολή Αριθμός 40, περιελάμβανε μια εντολή να καούν τα χωριά και να μην αφεθούν υπολείμματα. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι κάποιοι από τους μαχητές που επιτέθηκαν σε αυτούς τους οικισμούς στις 7 Οκτωβρίου 2023 ήταν πρόσφυγες δεύτερης ή τρίτης γενιάς που έβλεπαν τα προγονικά εδάφη των γονιών ή των παππούδων τους στην άλλη πλευρά του αποκλεισμού για πρώτη φορά.

Μέχρι το τέλος αυτών των εκτοπίσεων, το 1950, ο πληθυσμός της Γάζας είχε τριπλασιαστεί ως αποτέλεσμα της άφιξης εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων. Δεν υπήρχε υποδομή για να δεχτεί τόσους πολλούς πρόσφυγες, και μέχρι το 1950 δεν υπήρχε οργάνωση βοήθειας όπως η UNRWA για να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Παρά όλα αυτά, οι ιστορικοί μιλούν για απίστευτη αλληλεγγύη από τους ντόπιους της Γάζας, οι οποίοι σε καιρό κρίσης επέλεξαν να μοιραστούν τους λίγους πόρους που είχαν με τους πρόσφυγες, κρατώντας τους ζωντανούς.

Με απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) ιδρύθηκε το 1950 και ξεκίνησε το έργο της κατασκευής προσφυγικών καταυλισμών και σχολείων και την οργάνωση βοήθειας για τον τεράστιο αριθμό προσφύγων που, μέχρι τότε, κοιμόντουσαν σε τοπικά σχολεία, τζαμιά, χωράφια και ιδιωτικά σπίτια ντόπιων που άνοιξαν τις πόρτες τους για αυτούς.

Οι νεοαφιχθέντες πρόσφυγες σε αυτό που θα γινόταν η Λωρίδα της Γάζας δημιούργησαν μια επικείμενη απειλή για το Σιωνιστικό αποικιακό σχέδιο. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η Γάζα βρίσκεται υπό πολιορκία από το 2007 – αλλά στην πραγματικότητα, η Γάζα ήταν υπό πολιορκία από την αρχή, περνώντας από διάφορα στάδια πολιορκίας με την πάροδο του χρόνου. Η δημιουργία της Λωρίδας της Γάζας ήταν μια υπολογισμένη απόφαση του Δαβίδ Μπεν Γκουριόν, του αρχιτέκτονα της Νάκμπα και πρώτου Πρωθυπουργού του Ισραήλ, να παραχωρήσει ένα κομμάτι της Παλαιστίνης για να χτίσει ένα τεράστιο προσφυγικό καταυλισμό για εκδιωγμένους ανθρώπους που έφευγαν προς τα νότια. Εκτός από τον έλεγχο της δημογραφίας της υπόλοιπης Παλαιστίνης, η απομόνωση της λωρίδας εξυπηρετούσε έναν άλλο σκοπό. Η γεωγραφική της απόσταση από τη Δυτική Όχθη, από τους Παλαιστίνιους που παρέμειναν στα εδάφη που καταλήφθηκαν το 1948 και από τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο βοήθησε στον κατακερματισμό του ιστού της παλαιστινιακής κοινωνίας. Αυτή ήταν μια υπολογισμένη αποικιακή στρατηγική για να χωρίσει τη γη σε απομονωμένα γκέτο – σε αυτό που ονομάστηκε Μπαντουστάν στη Νότια Αφρική – προκειμένου να δημιουργήσει ρήγμα μεταξύ διαφορετικών τάξεων κατεχόμενων ανθρώπων.

Μέχρι το 1967, το Ισραήλ είχε λύσει τα αρχικά δημογραφικά του ζητήματα αλλά δημιούργησε νέα γεωγραφικά. Η επεκτατική όρεξη είχε αυξηθεί ξανά και η Λωρίδα της Γάζας καταλήφθηκε μαζί με τη Δυτική Όχθη, τα Υψίπεδα του Γκολάν και τη Χερσόνησο του Σινά. Το Ισραήλ αργότερα επέστρεψε το Σινά στην Αίγυπτο, αλλά το υπόλοιπο των νεοκατεχόμενων εδαφών αποτέλεσε σημαντική πρόκληση για το εβραϊκό κράτος, καθώς δεν ήταν σαφές ότι ήταν δυνατή μια απλή επανάληψη του 1948. Απαιτούνταν ένα νέο μοντέλο εθνοκάθαρσης. Οι συνθήκες είχαν αλλάξει, καθιστώντας πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί η φυσική εκδίωξη ανθρώπων από τη γη τους· το επόμενο καλύτερο πράγμα ήταν απλά να τους κλειδώσουν στη θέση τους.

Η κορυφαία προτεραιότητα ήταν να αποτραπεί με κάθε μέσο η εμφάνιση μιας κατάστασης στην οποία οι έποικοι θα αναμειγνύονταν με τους ιθαγενείς, έτσι το Ισραήλ κατασκεύασε δύο φυλακές ανοιχτού τύπου: μία στη Δυτική Όχθη και μία πιο αυστηρά ελεγχόμενη στη Λωρίδα της Γάζας. Σε αντίθεση με τα εδάφη που καταλήφθηκαν το 1948, αυτά τα νέα εδάφη δεν προσαρτήθηκαν ποτέ επίσημα στο Ισραήλ. Ο πληθυσμός δεν έλαβε ποτέ ιθαγένεια. Τους αρνήθηκαν οποιαδήποτε δικαιώματα· τα χωριά τους περικυκλώθηκαν από σημεία ελέγχου, τείχη και οικισμούς· και εγκαταστάθηκε στρατιωτική διοίκηση. Πράγματι, η εθνοκάθαρση και η στρατιωτική διοίκηση συχνά πήγαιναν μαζί στην ιστορία.

Ένα άλλο πράγμα που συνδέεται ιστορικά με την εθνοκάθαρση και τη στρατιωτική διοίκηση είναι η αντίσταση. Το ξέσπασμα της πρώτης ιντιφάντα από το προσφυγικό στρατόπεδο της Τζαμπαλίγια στη Γάζα το 1987 πυροδότησε επαναστατικά κύματα σε όλη την περιοχή. Αυτό δεν οφειλόταν αποκλειστικά στην ένταση της εξέγερσης, αλλά και επειδή σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στο οποίο οι Παλαιστίνιοι πήραν τα πράγματα στα χέρια τους και πολέμησαν για τη δική τους απελευθέρωση.

Από πολλές απόψεις, η «PLO – Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης» το έκανε ήδη αυτό από τη δεκαετία του 1960, αφαιρώντας τον ρόλο των αραβικών κρατών ως “απελευθερωτών” και μετατοπίζοντας την εστίαση στους επαναστατημένους Άραβες αντάρτες και τις κοινότητες της παλαιστινιακής διασποράς, κυρίως στην Ιορδανία και αργότερα στον Λίβανο. Αλλά η πρώτη ιντιφάντα στην Παλαιστίνη ξέσπασε αυθόρμητα. Δεν ήταν υπό τον έλεγχο κάποιου συγκεκριμένου στρατιωτικοποιημένου κόμματος ή οργάνωσης· καθοδηγείτο από ένα δίκτυο τοπικών ομάδων και οργανώσεων που συγκεντρώθηκαν υπό την Ενωμένη Εθνική Ηγεσία της Εξέγερσης (UNLU), ένα δίκτυο συντονισμού μεταξύ των διαφόρων περιφερειακών επιτροπών, οργανώσεων και κομμάτων που συμμετείχαν στην εξέγερση.

Το γεγονός ότι η εξέγερση ξέσπασε στη Γάζα είναι σημαντικό. Δεν είναι έκπληξη ότι ξεκίνησε σε ένα προσφυγικό καταυλισμό. Μεταξύ των Παλαιστινίων, αυτοί που ζουν στους προσφυγικούς καταυλισμούς είναι η χαμηλότερη τάξη· είναι επίσης και η πιο επαναστατική κοινότητα, πάντα στην πρώτη γραμμή τόσο της λαϊκής αντίστασης όσο και του ένοπλου αγώνα. Είναι εκεί όπου παραδοσιακά οργανώνονταν οι αντάρτες και σχηματίζονταν τα προπύργια της αντίστασης. Λόγω της κεντρικότητάς τους στον αγώνα, είναι επίσης εκεί που έχουν διαπραχθεί πολλές από τις πιο φρικιαστικές θηριωδίες και έχει επιβληθεί η σκληρότερη καταστολή. Οι προσφυγικοί καταυλισμοί στον Λίβανο ήταν εστίες επαναστατών κατά τη διάρκεια του λιβανικού εμφυλίου πολέμου τη δεκαετία του 1970 και του ’80· εκεί ήταν επίσης που οι Λιβανέζοι φασίστες διέπραξαν τη σφαγή της Σάμπρα και Σατίλα το 1982, υπό το άγρυπνο βλέμμα των IDF – Δυνάμεων Άμυνας του Ισραήλ.

Μέχρι σήμερα, προσφυγικοί καταυλισμοί όπως αυτοί στη Τζενίν και τη Μπαλάτα στη Δυτική Όχθη παραμένουν εστίες ένοπλης αντίστασης, με πολλές φατρίες, όπως τη Φωλιά του Λιονταριού και την Ταξιαρχία Μπαλάτα, που επιμένουν να παραμένουν ανεξάρτητες από οποιαδήποτε μεγάλη φατρία της παλαιστινιακής πολιτικής, πέρα από τον έλεγχο τόσο του Ισραήλ όσο και της Παλαιστινιακής Αρχής. Οι νέοι σε αυτούς τους καταυλισμούς έχουν υπερασπιστεί τα σπίτια τους ενάντια στις ισραηλινές επιδρομές ξανά και ξανά, και έχουν πληρώσει ακριβό τίμημα για αυτό. Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, οι προσφυγικοί καταυλισμοί στη Γάζα έχουν γίνει κεντρικός στόχος για τις γενοκτονικές δυνάμεις.

Η πρώτη ιντιφάντα ανέδειξε το προσφυγικό καταυλισμό ως την ηγετική δύναμη στην παλαιστινιακή επανάσταση. Έδειξε επίσης πόσο εκρηκτική ήταν αυτή η κατάσταση.

Το ξέσπασμα της πρώτης ιντιφάντα εξέπληξε τόσο το Ισραήλ όσο και την PLO. Το Ισραήλ δεν φαντάστηκε ποτέ ότι οι Παλαιστίνιοι θα εξεγερθούν, και η PLO δεν φαντάστηκε ποτέ ότι θα το έκαναν χωρίς να έχει η ίδια τον έλεγχο. Ο Γιασέρ Αραφάτ, ηγέτης της PLO και του μεγαλύτερου πολιτικού της κόμματος, της Φατάχ, είδε την ανεξέλεγκτη και οριζόντια φύση της ιντιφάντα ως απειλή και αναζήτησε τρόπο να τη θέσει υπό τον έλεγχο της οργάνωσής του. Αυτό, μαζί με την ισραηλινή και αμερικανική παρέμβαση, οδήγησε τη Φατάχ σε συμβιβαστικές θέσεις και αναζήτηση ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ.

Αυτή η σειρά γεγονότων, οι λεπτομέρειες των οποίων ξεπερνούν το πλαίσιο αυτού του άρθρου, οδήγησε στην υπογραφή των Συμφωνιών του Όσλο, τη μετεγκατάσταση της PLO στην Παλαιστίνη, τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, και τη μετέπειτα διαχείριση της κατοχής από τον πιστό υπεργολάβο του Ισραήλ. Μεταξύ άλλων, οι Συμφωνίες του Όσλο περιελάμβαναν την παραχώρηση του 80% της γης με αντάλλαγμα την υπόσχεση μιας “λύσης δύο κρατών” και την αναγνώριση του Ισραήλ. Σήμαινε επίσης τη διαίρεση της Δυτικής Όχθης σε τρεις περιοχές: την περιοχή Α, που αποτελεί το 18% της Δυτικής Όχθης, η οποία θα ήταν υπό τον έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής · την περιοχή Β, 22% της Δυτικής Όχθης, η οποία θα ήταν υπό την πολιτική διοίκηση της ΠΑ και τον έλεγχο ασφαλείας του Ισραήλ· και την περιοχή Γ, 60% της Δυτικής Όχθης, η οποία τέθηκε υπό “προσωρινό” ισραηλινό έλεγχο.

Αυτό οδήγησε επίσης σε συντονισμό της δημόσιας ασφάλειας μεταξύ της νεοσύστατης Παλαιστινιακής Αρχής και του Ισραήλ, που σήμαινε ότι οι Παλαιστίνιοι καταστέλλονταν, φυλακίζονταν, ξυλοκοπούνταν και εκτελούνταν από Παλαιστίνιους αστυνομικούς και δεσμοφύλακες αντί για Ισραηλινούς. Ταυτόχρονα, η PLO “εγκατέλειψε την τρομοκρατία” και την ένοπλη αντίσταση, αφιερώνοντας τον εαυτό της σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και “μη βίαιες λύσεις”. Το τελευταίο μέρος της συμφωνίας, η δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, φυσικά, δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Οι συμφωνίες λειτούργησαν ως μια κλασική τακτική αντι-εξέγερσης. Ο στόχος ήταν να συντρίψουν την εξέγερση, να εξημερώσουν ή να απομονώσουν τις επαναστατικές πτέρυγες εντός της PLO, να αφαιρέσουν προβληματικές περιοχές στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας από την ισραηλινή διαχείριση, και ταυτόχρονα, να επιβάλουν τον ρόλο του αστυνομικού στην Παλαιστινιακή Αρχή ενώ έδιναν στις εξεγερμένες μάζες ψεύτικη ελπίδα.

Αλλά δεν ξεγελάστηκαν όλοι. Οι Συμφωνίες του Όσλο κατάφεραν μεν να τερματίσουν την πρώτη ιντιφάντα, αλλά σηματοδότησαν επίσης έναν κατακερματισμό εντός της παλαιστινιακής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της PLO, διαιρώντας εκείνους που ευνοούσαν τις ειρηνευτικές συμφωνίες από εκείνους που παρέμεναν προσηλωμένοι στους αρχικούς στόχους της παλαιστινιακής επανάστασης—άρνηση αναγνώρισης του ισραηλινού κράτους, απελευθέρωση της γης από τον ποταμό ως τη θάλασσα, και δέσμευση στην ένοπλη και λαϊκή αντίσταση. Αυτά τα δύο στρατόπεδα επρόκειτο να καθορίσουν την παλαιστινιακή κοινωνία και τον αγώνα για τα επόμενα χρόνια.

Εν μέσω της εξέγερσης, μερικοί άνδρες από το τοπικό παράρτημα της Γάζας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενός αιγυπτιακού θρησκευτικού κοινωνικού κινήματος, συναντήθηκαν σε ένα σπίτι στο προσφυγικό καταυλισμόΣάτι στη Λωρίδα της Γάζας στις 9 Δεκεμβρίου 1988. Αυτό επρόκειτο να έχει σημαντικές συνέπειες για το μέλλον της παλαιστινιακής αντίστασης. Υπό την πνευματική ηγεσία του Σεΐχη ΑχμέντΓιασίν, ενός πρόσφυγα από το χωριό Αλ-Τζούρα, κοντά στο ΜαζντάλΑσκαλάν (γνωστό σήμερα ως την ισραηλινή πόλη Ασκελόν), η ομάδα αποφάσισε να αποσχιστεί και να ξεκινήσει ένα νέο κίνημα, το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης (Χαρακάταλ-Μουκαβάμααλ-Ισλαμίγια)—ως ακρωνύμιο, ΧΑΜΑΣ. Λίγους μήνες αργότερα, η νεοσύστατη οργάνωση δημοσίευσε το καταστατικό της, στο οποίο παρουσιάζει την ισλαμική αναβίωση και τον ιερό πολέμο Τζιχάντ ως μορφή αντι-αποικιοκρατίας, ενώ περιγράφει τη πολιτική και θρησκευτική της φιλοσοφία σχετικά με τη σύνδεση που βλέπει μεταξύ του Ισλάμ και της παλαιστινιακής απελευθέρωσης. Παρά τη διαβεβαίωση ότι η ισλαμική διακυβέρνηση θα επέτρεπε “στους Μουσουλμάνους, τους Εβραίους και τους Χριστιανούς να ζουν μαζί ειρηνικά και αρμονικά”, το υπόλοιπο κείμενο είναι γεμάτο αντισημιτισμό και θεωρίες συνωμοσίας, αρθρώνοντας διάφορες απόψεις του κινήματος για τον Σιωνισμό, το Ισραήλ και τον Ιουδαϊσμό εκείνη την εποχή.

Μια δεκαετία νωρίτερα, το 1976, ο Σεΐχης Αχμέντ Γιασίν είχε υποβάλει αίτηση για άδεια από τις ισραηλινές αρχές, για την ίδρυση του Ισλαμικού Συνδέσμου, που επρόκειτο να είναι μια οργάνωση-ομπρέλα η οποία θα παρείχε νομικό και διοικητικό κάλυμμα για τις κοινωνικές, θρησκευτικές, εκπαιδευτικές και ιατρικές υπηρεσίες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας εντός της Λωρίδας της Γάζας. Το Ισραήλ ενέκρινε την άδεια. Αυτή είναι μία από τις πηγές του μύθου ότι το Ισραήλ “ίδρυσε” τη Χαμάς. Στην πραγματικότητα, το Ισραήλ δεν είχε καμία σχέση με την “εφεύρεση” της Χαμάς· ως κατοχική αρχή, απλώς χορήγησε άδεια σε έναν από τους θεσμούς της Μουσουλμανικής Αδελφότητας περίπου μια δεκαετία πριν υπάρξει η Χαμάς. Υπάρχουν μερικοί τρόποι να εξηγήσουμε γιατί συνέβη αυτό.

Το Ισραήλ είχε μια πολιτική μη παρέμβασης στις κοινωνικές ισλαμικές οργανώσεις. Αλλά είναι επίσης χρήσιμο να κατανοήσουμε την κοινωνική δυναμική εκείνη την εποχή. Η δεκαετία του 1970 ήταν η κορύφωση του παλαιστινιακού επαναστατικού αριστερισμού· κοσμικές και μαρξιστικές-λενινιστικές οργανώσεις ήταν οι κυρίαρχες δυνάμεις στην ένοπλη αντίσταση. Η θρησκεία, από την άλλη πλευρά, θεωρούνταν ιδιωτική υπόθεση, και το Ισραήλ είχε συμφέρον να επιτρέψει την ανάπτυξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και άλλων ισλαμικών κινημάτων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο για να αποδυναμώσουν το εθνικιστικό κίνημα και να δημιουργήσουν κοινωνική διαίρεση.

Η δημιουργία της Χαμάς, μια δεκαετία αργότερα, ενώ βασιζόταν στην φιλανθρωπική και κοινωνική υποδομή της Αδελφότητας, επαναπροσδιόρισε το Ισλάμ ως πολιτικό κίνημα συνδεδεμένο με την αντι-αποικιακή αντίσταση, αντλώντας έμπνευση από πολλά πολιτικά κόμματα στον αραβικό κόσμο που συνδύαζαν το Ισλάμ με τον εθνικισμό. Αξιοποίησαν την κληρονομιά θρυλικών μορφών όπως ο ΙζΑντ-Ντιν Αλ-Κασάμ, ένας πνευματικός ηγέτης και μαχητής ενεργός στην Παλαιστίνη τη δεκαετία του 1920 και του ’30, ο οποίος πρωτοπόρησε στον ορισμό της Ισλαμικής Τζιχάντ ως αντι-αποικιοκρατίας και οργάνωσε ανταρτοπόλεμο ενάντια στους Γάλλους, τους Βρετανούς και τους Σιωνιστές. Η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς, η ταξιαρχία Αλ-Κασάμ, φέρει το όνομά του.

Η Χαμάς ήταν ενεργή στην εξέγερση από την αρχή, συγκρουόμενη με τις ισραηλινές δυνάμεις αλλά και με άλλες παλαιστινιακές φατρίες που θεωρούσε συνεργάτες. Διάφοροι παράγοντες επέτρεψαν στη Χαμάς να πλασαριστεί ως ηγέτης του στρατοπέδου της αντίστασης, συμπεριλαμβανομένης της σιωπηρής αποδοχής της PLO για τη διχοτόμηση της ιστορικής Παλαιστίνης σε δύο κράτη και την εγκατάλειψη της επαναστατικής πορείας, που προκάλεσε τον κατακερματισμό του παλαιστινιακού εθνικού κινήματος σε “στρατόπεδο αντίστασης” και “στρατόπεδο διαπραγμάτευσης.” Ταυτόχρονα, γεωπολιτικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης και της ήττας της παλαιστινιακής αριστεράς στο Λίβανο, άλλαζαν το πλαίσιο. Η ιντιφάντα ξέσπασε αρχικά από τους προσφυγικούςκαταυλισμούς της Γάζας, την έδρα της Χαμάς και κύρια βάση υποστήριξής της.

Ας προχωρήσουμε στο έτος 2000. Αφού οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν να αποδώσουν, και το παλαιστινιακό κράτος που η συμφωνία είχε υποσχεθεί το 1999 δεν ήρθε ποτέ, ξέσπασε μια δεύτερη, πιο πικρή και πιο στρατιωτικοποιημένη ιντιφάντα, πυροδοτημένη από μια προκλητική επίσκεψη του ΑριέλΣαρόν—τότε ηγέτη του αντιπολιτευόμενου κόμματος Λικούντ—στο σύμπλεγμα του τεμένους Αλ-Άκσα στην Ιερουσαλήμ. Ενώ η πρώτη ιντιφάντα ήταν λαϊκή και αποκεντρωμένη, η δεύτερη ιντιφάντα ξεκίνησε παρόμοια αλλά γρήγορα έπεσε υπό την ηγεσία ένοπλων στρατιωτικοποιημένων φατριών, δημοφιλοποιώντας πρακτικές όπως οι βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλα είδη θανατηφόρων ένοπλων επιθέσεων εναντίον ισραηλινών δυνάμεων και πολιτών.

Ο Γιασέρ Αραφάτ, ηγέτης της PLO και πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, αποδείχθηκε αρκετά πραγματιστής. Προς απογοήτευση του Ισραήλ και των διεθνών προστατών, αρνήθηκε να καταδικάσει τις ένοπλες επιθέσεις, συχνά μάλιστα τις ενθάρρυνε, και περισσότερες από μία φορές, οι αστυνομικές δυνάμεις της Παλαιστινιακής Αρχής βρέθηκαν να ανταλλάσσουν πυρά με τις ισραηλινές δυνάμεις. Φαινόταν να βλέπει την “ειρηνευτική διαδικασία” και το έργο οικοδόμησης κράτους απλώς ως εργαλεία για την παλαιστινιακή απελευθέρωση, άξια να επιδιωχθούν όσο λειτουργούσαν, αλλά ήταν έτοιμος να τα εγκαταλείψει και να αλλάξει πορεία όταν χρειαζόταν. Ως απάντηση, το 2002, το Ισραήλ πολιόρκησε τη Μουκάτα, το κτίριο του παλαιστινιακού κοινοβουλίου στη Ραμάλα, παγιδεύοντάς τον μέχρι τον τελικό θάνατό του δύο χρόνια αργότερα, το 2004.

Στη θέση του, ανήλθε στην εξουσία ο Μαχμούντ Αμπάς – ένα μέλος του κόμματος Φατάχ με αμερικανική υποστήριξη. Για να διασφαλίσουν ότι ο πραγματισμός του Αραφάτ δεν θα επαναληφθεί, οι ΗΠΑ και άλλοι διεθνείς χορηγοί ξεκίνησαν προσπάθειες για να “επαγγελματοποιήσουν” την Παλαιστινιακή Αρχή. Αυτές οδήγησαν σε μια σημαντική διαρθρωτική αλλαγή, με αποτέλεσμα μια εκτεταμένη μεταρρύθμιση του τομέα ασφαλείας με αμερικανική υποστήριξη και εκπαίδευση, την ενίσχυση του συντονισμού ασφαλείας με το Ισραήλ, την αποπολιτικοποίηση της ΠαλαιστινιακήςΑρχήςκαι μεγάλου μέρους του παλαιστινιακού κοινού, και τον διορισμό του Σαλάμ Φαγιάντ ως Πρωθυπουργού – ενός νεοφιλελεύθερου οικονομολόγου με αμερικανική εκπαίδευση, κατηγορούμενου για την εκκαθάριση των θεσμών της ΠαλαιστινιακήςΑρχής από υπερβολικά επικριτικές φωνές.

Στο βιβλίο της “Polarized and Demobilized: Legacies of Authoritarianism in Palestine (Πολωμένοι και Ακινητοποιημένοι: Κληρονομιές του Αυταρχισμού στην Παλαιστίνη)”, η Παλαιστίνια αντι-αυταρχική συγγραφέας Ντάνα Ελ-Κουρντ αναλύει λεπτομερώς πώς τέτοιες επιθετικές μέθοδοι διεθνούς παρέμβασης χρησιμοποιούνται για να απομονώσουν την Παλαιστινιακή Αρχή από το εκλογικό της σώμα, την παλαιστινιακή κοινωνία, κάνοντάς την να λογοδοτεί στους διεθνείς χορηγούς, ειδικά στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και όχι στην κοινωνία. Απειλούν με κυρώσεις και περικοπές βοήθειας όποτε αυτή παρεκκλίνει από το μονοπάτι που χαράζουν οι κύριοί της, οι παγκόσμιες δυτικές δυνάμεις. Η δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής και η ανάμειξη στη διαχείρισή της ήταν κρίσιμες για τις ΗΠΑ προκειμένου να επιβάλουν τις προτεραιότητές τους στην περιοχή. Στους Παλαιστίνιους δεν έχει επιτραπεί ποτέ να διαχειριστούν τις υποθέσεις τους με τρόπο που δεν εγκρίνεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτό έγινε ορατό μετά την εκλογική νίκη της Χαμάς το 2006. Η Χαμάς κατάφερε να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια που ακολούθησε την αποτυχία των Συμφωνιών του Όσλο, τη διαφθορά και τα αισθήματα απογοήτευσης για τις πολιτικές της Παλαιστινιακής Αρχής, κερδίζοντας 76 από τις 132 έδρες του νομοθετικού συμβουλίου και το δικαίωμα σχηματισμού κυβέρνησης. Το «στρατόπεδο της αντίστασης» βρισκόταν στο απόγειο της δημοτικότητάς του, καθώς ένα χρόνο πριν, το 2005, το Ισραήλ είχε ξεκινήσει το Σχέδιο Αποδέσμευσης, εκκενώνοντας και τους 21 ισραηλινούς οικισμούς από τη Λωρίδα της Γάζας μαζί με τον ισραηλινό στρατό, μετά από πέντε συνεχόμενα χρόνια ένοπλης εξέγερσης. Παρόλο που το Ισραήλ συνέχισε να ελέγχει τα σύνορα, τον εναέριο χώρο και τη θαλάσσια περιοχή της Γάζας, αυτό εξακολουθούσε να θεωρείται σημαντικό επίτευγμα του ένοπλου αγώνα, ο οποίος κατάφερε να εξαναγκάσει το Ισραήλ σε εδαφικές παραχωρήσεις ενώ οι “διαπραγματεύσεις” και η “ειρηνευτική διαδικασία” παρέμεναν στάσιμες.

Στην πραγματικότητα, λίγοι ψήφισαν τη Χαμάς για θρησκευτικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Χτίζοντας υποδομές ανταρτοπόλεμου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και της δεύτερης ιντιφάντα, η Χαμάς είχε απλώς καταφέρει να τοποθετηθεί ως ηγετική δύναμη για την εθνική υπόθεση, η πιο σημαντική εναλλακτική στη Φατάχ.

Σοκαρισμένες από τη νίκη της Χαμάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ κινήθηκαν γρήγορα για να ξεκινήσουν αυτό που ισοδυναμούσε με πραξικόπημα. Άσκησαν έντονη πίεση στη νέα κυβέρνηση να “μετριάσει” τις απόψεις της—για παράδειγμα, να αποδεχτεί την “ειρηνευτική διαδικασία” υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τη “λύση” των δύο κρατών, και να μην απειλήσει τη δυτική επιρροή στην περιοχή. Το “Κουαρτέτο για τη Μέση Ανατολή”, ένα διεθνές σώμα αποτελούμενο από τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τον ΟΗΕ και τη Ρωσία, το οποίο είχε αναλάβει τη διαχείριση της “λύσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης” σύμφωνα με την “ειρηνευτική διαδικασία”, έθεσε ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας στην κυβέρνηση της Χαμάς τρεις απαιτήσεις: την αναγνώριση των συμφωνιών που υπογράφηκαν μεταξύ της PLO και του Ισραήλ, την καταδίκη της “τρομοκρατίας” και την επίσημη αναγνώριση του Ισραήλ. Μετά την άρνηση της Χαμάς, η κυβέρνηση απομονώθηκε, όλη η βοήθεια σταμάτησε και επιβλήθηκαν οικονομικές κυρώσεις.

Ο εμφύλιος πόλεμος της Γάζας το 2007 είδε ένοπλες οδομαχίες για τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας μεταξύ των ένοπλων πτερύγων της Χαμάς και της Φατάχ. Η μάχη κατέληξε σε νίκη της Χαμάς και την επακόλουθη ανάληψη του ελέγχου της Λωρίδας της Γάζας. Μετά την ήττα, ο Μαχμούντ Αμπάς κήρυξε τη διάλυση της κυβέρνησης, απέλυσε τον Ισμαήλ Χανίγια (τον πρωθυπουργό της Χαμάς) και κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αντ’ αυτού, διορίστηκε πρωθυπουργός ο Σαλάμ Φαγιάντ, ένας πιο “μετριοπαθής” πολιτικός της Φατάχ εγκεκριμένος από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Ο Αμπάς επίσης έθεσε εκτός νόμου την ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς. Έκτοτε δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές.

Τα γεγονότα του 2007 δημιούργησαν μια νέα κατάσταση στη διακυβέρνηση της Παλαιστίνης, όπου οι Παλαιστίνιοι βρίσκονταν υπό δύο παλαιστινιακές αρχές—την Παλαιστινιακή Αρχή υπό τον έλεγχο της Φατάχ στη Δυτική Όχθη, και τη Χαμάς στη Γάζα. Αυτό ωφέλησε το Ισραήλ, κατακερματίζοντας περαιτέρω την παλαιστινιακή κοινωνία και διαχωρίζοντας τη Γάζα από τη Δυτική Όχθη και την υπόλοιπη Παλαιστίνη. Από το 2007, το Ισραήλ εντατικοποίησε την πολιορκία της Γάζας ως συλλογική τιμωρία για την εκλογή της Χαμάς, απομονώνοντάς την πλήρως από τον κόσμο—ουσιαστικά μετατρέποντας το μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό του κόσμου στη μεγαλύτερη φυλακή ανοιχτού τύπου στον κόσμο. Η λωρίδα περιφράχθηκε πλήρως από όλες τις πλευρές (συμπεριλαμβανομένων των αιγυπτιακών συνόρων), επιβλήθηκε αυστηρότερος έλεγχος στον θαλάσσιο και εναέριο χώρο της, η κίνηση εντός και εκτός περιορίστηκε σημαντικά, και το Ισραήλ αποφάσιζε ποια αγαθά επιτρεπόταν να εισέλθουν.

Όσοι εξισώνουν τη Χαμάς με το ISIS, την Αλ-Κάιντα, ή τους Ταλιμπάν θα εκπλήσσονταν να ακούσουν ότι κατά τη διάρκεια των δεκαέξι χρόνων διακυβέρνησης της Γάζας, η Χαμάς δεν εφάρμοσε ποτέ τον νόμο της Σαρία. Ήταν μια αυταρχική και συντηρητική κυβέρνηση· ήταν εξαιρετικά καταπιεστική, ειδικά προς τις γυναίκες, τους queer ανθρώπους και τους πολιτικούς αντιφρονούντες· ωστόσο υπήρχαν συνεχείς εσωτερικές συζητήσεις και διαφωνίες, εκλογές και αντιπροσωπευτικά σώματα. Η οργανωτική δομή έχει περιγραφεί λεπτομερώς· αρκεί να πούμε ότι ενώ είναι μια ιεραρχική οργάνωση, το σύστημα των MajlisAl-Shura (Γενικά Συμβουλευτικά Συμβούλια), αποτελούμενα από εκλεγμένα μέλη τοπικών συμβουλίων, με εκπροσώπους από τη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, ηγέτες στην εξορία και κρατούμενους σε ισραηλινές φυλακές, αντιπροσωπεύει ένα κάπως δημοκρατικό μοντέλο διακυβέρνησης από πάνω προς τα κάτω.

Όχι μόνο η Χαμάς δεν μοιάζει με τον σαλαφιστικό τζιχαντισμό, αλλά ήταν και θανάσιμοι εχθροί του. Σαλαφιστικοί πυρήνες που προσπάθησαν να κινητοποιηθούν στη Γάζα καταστάλθηκαν βίαια. Η Χαμάς δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαθιδρύσει ένα πανισλαμικό χαλιφάτο· ήταν πάντα περισσότερο εθνικιστική παρά θρησκευτική, περιορίζοντας τις δραστηριότητές της στη γεωγραφία της Παλαιστίνης. Όλα αυτά δεν είναι για να τους δικαιώσουμε—πρέπει να παραμείνουμε κριτικοί—αλλά πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε δίκαιοι και ακριβείς στην κριτική μας, κατανοώντας τις αποχρώσεις και το πλαίσιο, ώστε να αποφύγουμε τη διάδοση ισλαμοφοβικών ανοησιών που βάζουν όλες τις ισλαμιστικές οργανώσεις στο ίδιο καλάθι.

Το Ισραήλ φαινόταν να μην έχει πρόβλημα με την ανάληψη της εξουσίας από τη Χαμάς. Αυτό εξυπηρετούσε τον σκοπό της περαιτέρω διαίρεσης των Παλαιστινίων, τοποθετώντας ένα κυβερνητικό σώμα στον έλεγχο της Γάζας για να τη διαχειρίζεται, και παρέχοντας δικαιολογία για ισραηλινές επιθέσεις. Παρουσίαζε τον εαυτό του ως να πολεμά μια τζιχαντιστική ισλαμική-φονταμενταλιστική τρομοκρατική οργάνωση στις πολλές αεροπορικές επιδρομές που ακολούθησαν.

Ο Παλαιστίνιος ιστορικός Tareq Baconi αναλύει λεπτομερώς στο βιβλίο του “Hamas Contained: The Rise and Pacification of Palestinian Resistance” πώς το Ισραήλ ξεκίνησε τη στρατηγική του “κουρέματος του γκαζόν” στη Γάζα. Βομβάρδιζε τη Γάζα κάθε τόσο, ακριβώς όσο χρειαζόταν για να βλάψει τις στρατιωτικές ικανότητες της Χαμάς και να σφαγιάσει εκατοντάδες ή χιλιάδες Παλαιστινίους—κρατώντας τη Γάζα υπό έλεγχο, αλλά αφήνοντας τη Χαμάς στην εξουσία. Το Ισραήλ διεξήγαγε πέντε μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα μέχρι το 2023 και μερικές μικρότερες. Αυτή η στρατηγική διατήρησης της Γάζας σε παγωμένη κατάσταση—πάντα υπό διαχείριση κρίσης, ένα βήμα πριν την κατάρρευση, απομονωμένη από τον κόσμο και χωρίς μακροπρόθεσμο σχέδιο—επρόκειτο να εκραγεί στο πρόσωπο του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Αλλά προτρέχω.

Από την πλευρά της Χαμάς, υπάρχουν πολλοί τρόποι να εξηγηθεί γιατί αποφάσισαν να συμμετάσχουν στην εκλογική πολιτική. Φαίνεται ότι η Χαμάς έβλεπε την κυβέρνηση κάπως όπως την έβλεπε ο Αραφάτ—ως ένα εργαλείο αντίστασης, ένα από τα πολλά εργαλεία για την επιδίωξη της απελευθέρωσης. Όπως ο Αραφάτ, επρόκειτο να ανακαλύψουν τις εντάσεις και τις αντιφάσεις αυτής της προσέγγισης. Ως επικεφαλής του στρατοπέδου της αντίστασης, οι ηγέτες της επαναστατικής κυβέρνησης, η Χαμάς συχνά βρέθηκε να λειτουργεί ως κατευναστική δύναμη. Αρκετές φορές, χρειάστηκε να περιορίσουν άλλες μαχητικές ομάδες στη Γάζα, όπως την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, που παρενέβαιναν στις εκεχειρίες τους. Επίσης δεν συμμετείχαν σε κάποιες στρατιωτικές συγκρούσεις με το Ισραήλ, όπως την κλιμάκωση του 2022 μεταξύ Ισραήλ και PIJ. Κάποιοι τώρα ερμηνεύουν αυτό ως παραπλανητική τακτική, εξαπατώντας το Ισραήλ ώστε να πιστέψει ότι δεν ενδιαφέρονταν για κλιμάκωση προκειμένου να τους αιφνιδιάσουν στις 7 Οκτωβρίου, αλλά δεν το πιστεύω. Μπορεί να είναι αλήθεια ως ένα βαθμό, αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι πολλές φορές, η Χαμάς στην πραγματικότητα αποτράπηκε, και έπρεπε να ισορροπήσει μεταξύ της διατήρησης μιας μαχητικής στάσης και του περιορισμού άλλων ένοπλων ομάδων για να αποτρέψει την κλιμάκωση να ξεφύγει από τον έλεγχο.

Η μετάβαση από κοινωνικό κίνημα και αντάρτικο σχηματισμό σε κυβερνητικό σώμα δεν ήταν τόσο προφανής. Η Al-Qassam, η ένοπλη πτέρυγα, παρά την εξασφάλιση μεγάλου βαθμού αυτονομίας από τα κυβερνητικά σώματα, εξακολουθούσε να βρίσκεται αντιμέτωπη με την αυξανόμενη ένταση μεταξύ αντίστασης και διακυβέρνησης. Αυτό δεν είναι καινούριο στο παλαιστινιακό κίνημα. Στο βιβλίο του “Το Παλαιστινιακό Ζήτημα”, ο Edward Said ανέλυσε λεπτομερώς αυτό το δίλημμα εντός της PLO στις επαναστατικές της μέρες, όταν η επανάσταση και το έργο οικοδόμησης κράτους συχνά συγκρούονταν. Όταν τελικά ήρθε η ώρα να προχωρήσουν προς ένα κράτος, πρόδωσαν εντελώς το λαό τους, πούλησαν την επανάσταση και υποτάχθηκαν στις πειθαρχικές δυνάμεις της παγκόσμιας τάξης. Αλλά η Χαμάς ακολούθησε μια διαφορετική προσέγγιση.

Αφού ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007, η Χαμάς είχε την επιλογή είτε να επαναλάβει το μονοπάτι της Παλαιστινιακής Αρχής στη Δυτική Όχθη, εγκαταλείποντας την αντίσταση και γινόμενη συνεργάτης της κατοχής, είτε να διατηρήσει τη στάση αψήφησης. Επέλεξε το δεύτερο. Ούτε το Ισραήλ ούτε οι διεθνείς δυνάμεις κατάφεραν να τους εξημερώσουν πλήρως, και διατήρησαν τη δέσμευσή τους στην αποαποικιοποίηση, την αντίσταση και τον ένοπλο αγώνα – τουλάχιστον κατ’ αρχήν, και μερικές φορές στην πράξη. Αυτό μπορούσαμε να το δούμε κατά τη διάρκεια της κλιμάκωσης του 2021, της Ενωμένης Ιντιφάντα. Ενώ η Σεΐχ Τζαρά, μια παλαιστινιακή γειτονιά στην Ιερουσαλήμ, απειλούνταν με έξωση, η Ιερουσαλήμ φλεγόταν και μια εξέγερση εξαπλωνόταν σε όλη την Παλαιστίνη. Η Χαμάς έθεσε τελεσίγραφο στις ισραηλινές δυνάμεις να αποσυρθούν από τη Σεΐχ Τζαρά και το συγκρότημα Αλ-Άκσα, ακολουθούμενο από ένα καταιγισμό ρουκετών που εκτοξεύθηκαν προς ισραηλινές πόλεις.

Αυτή ήταν μία από τις λίγες περιπτώσεις όπου η Χαμάς ξέφυγε από το κλουβί που είχε κατασκευαστεί γι’ αυτήν. Η επίθεση με ρουκέτες εναντίον του Ισραήλ δεν χρησιμοποιήθηκε για να χαλαρώσει την πολιορκία, να διαπραγματευτεί τις συνθήκες στη Γάζα, να απαντήσει στη δολοφονία ενός από τους μαχητές της, ή να πιέσει για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα εντός του άμεσου κύκλου ενδιαφέροντός της ως κυβερνητικό ή στρατιωτικό σώμα. Αντίθετα, ήταν μια πράξη αλληλεγγύης με μια γειτονιά στην Ιερουσαλήμ και μια απάντηση στις ισραηλινές επιδρομές στο συγκρότημα Αλ-Άκσα. Αυτό τους τοποθέτησε και πάλι ως ηγετικό μέτωπο στην αντίσταση, αντιπροσωπεύοντας τη συμμετοχή της Γάζας στην εξέγερση ενότητας και δρώντας σε ζητήματα που αφορούν όλους τους Παλαιστίνιους.

Οι αντιφάσεις μεταξύ ένοπλου αγώνα και λαϊκού αγώνα αποτελούν συνεχές θέμα συζήτησης μεταξύ των Παλαιστινίων. Κάποιοι επικριτές κατηγόρησαν τη Χαμάς ότι παραγκώνισε τον λαϊκό αγώνα που ξέσπασε κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, μετατοπίζοντας την εστίαση στον ένοπλο αγώνα. Η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Η Χαμάς είναι πολύ περισσότερα από την ένοπλη πτέρυγά της· είναι ένα ολόκληρο κίνημα που πειραματίζεται με πολλές διαφορετικές μεθόδους αγώνα, αξιολογώντας κάθε στρατηγική σύμφωνα με τα αποτελέσματα. Η Χαμάς έχει μεγάλη εμπειρία στη λαϊκή αντίσταση – για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των Πορειών Επιστροφής του 2018-2019, όπου κάτοικοι της Γάζας πορεύτηκαν άοπλοι προς τον φράχτη, εμπνευσμένοι εν μέρει από το κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, απαιτώντας τον τερματισμό της πολιορκίας και να τους επιτραπεί να επιστρέψουν στα σπίτια τους στην άλλη πλευρά. Αυτή δεν ήταν πρωτοβουλία της Χαμάς – οργανώθηκε από ακτιβιστές βάσης και πολίτες στη Γάζα – αλλά η Χαμάς, ως κυβερνητικό σώμα, έπρεπε να επιτρέψει τις πορείες, συμμετείχε σε αυτές και εμπλεκόταν σε μέρος της χρηματοδότησης. Η απάντηση του Ισραήλ ήταν να σφαγιάσει 223 διαδηλωτές, συμπεριλαμβανομένων 46 παιδιών, με πυρά ελεύθερων σκοπευτών. Ο κόσμος δεν έκανε τίποτα. Αντίθετα, τα γεγονότα του 2021 απέδειξαν ότι η Παλαιστίνη γίνεται διεθνές ζήτημα μόνο όταν οι Ισραηλινοί πολίτες πληρώνουν το τίμημα.

Υπό αυτό το πρίσμα, θέλω να προτείνω έναν τρόπο να δούμε την 7η Οκτωβρίου. Κανείς εκτός της Χαμάς δεν γνωρίζει ακριβώς τι τους οδήγησε να αποφασίσουν να ξεκινήσουν μια τέτοια επίθεση. Υπάρχουν πολλές θεωρίες, και θα προσθέσω τη δική μου. Η Χαμάς μπορεί να κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η “κυβέρνηση αντίστασης” δεν λειτουργούσε πλέον, ότι στην πραγματικότητα αποτελούσε εμπόδιο, και αποφάσισε να επιστρέψει στις ρίζες της ως ανταρτικός σχηματισμός και κοινωνικό κίνημα. Μπορεί να προσπάθησαν να το κάνουν αυτό πολλές φορές στο παρελθόν, όπως μπορούμε να δούμε από τις πολλές προσπάθειες συμφιλίωσης με τη Φατάχ· έδειξαν προθυμία να παραιτηθούν από τον έλεγχο της Γάζας και να προετοιμαστούν για εκλογές  ξανά και  ξανά. Το βιβλίο του Baconi Hamas Contained περιγράφει λεπτομερώς πολλές τέτοιες προσπάθειες και πώς αυτές εκτροχιάστηκαν από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.  Ίσως σκέφτηκαν ότι ήταν καιρός για κάτι ακραίο που θα τους ανάγκαζε να επιστρέψουν στο μονοπάτι της αντίστασης, ένα είδος κυβερνητικής αυτοκτονίας. Έχουν καταστήσει σαφές από τον Οκτώβριο ότι είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν τη διακυβέρνηση της Γάζας, αλλά δεν θα αφοπλιστούν – άλλη μια ένδειξη ότι επιχειρούν να επιστρέψουν στις ρίζες τους.

Για να ζήσει η επανάσταση, η κυβέρνηση πρέπει να πεθάνει.

Η Εξέγερση του Γκέτο

Τότε συνέβη η 7η Οκτωβρίου.

 Έχει περάσει ένας χρόνος και ακόμα δεν είναι γνωστό ακριβώς τι συνέβη εκείνη την ημέρα. Αυτά είναι όσα γνωρίζουμε με βεβαιότητα μέχρι στιγμής. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 7ης Οκτωβρίου 2023, η Χαμάς, μαζί με άλλες μαχητικές ομάδες στη Γάζα, εξαπέλυσε το Tufun Al-Aqsa, την επιχείρηση πλημμύρας Αλ-Άκσα, μια συντονισμένη αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον του Ισραήλ. Χιλιάδες ρουκέτες εκτοξεύτηκαν προς το Ισραήλ και χιλιάδες μαχητές έσπασαν την πολιορκία, διέρρηξαν τον φράχτη, κατέλαβαν στρατιωτικές βάσεις και διείσδυσαν σε ισραηλινούς οικισμούς. Η επίθεση αιφνιδίασε το Ισραήλ· πέρασαν ώρες μέχρι να ανταποκριθεί ο στρατός. Σύμφωνα με μάρτυρες, υπήρξαν τρία κύρια κύματα που έσπασαν τον φράχτη της Γάζας, ο οποίος παρέμεινε ανοιχτός για ώρες. Το πρώτο κύμα που έσπασε τον φράχτη περιελάμβανε τη Χαμάς και τους άλλους κύριους ένοπλους σχηματισμούς στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων της PIJ, του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και του Δημοκρατικού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Το δεύτερο κύμα αποτελούνταν από μικρότερες και λιγότερο οργανωμένες ένοπλες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς μερικών σαλαφιστών τζιχαντιστών. Το τρίτο κύμα περιελάμβανε άοπλους πολίτες, δημοσιογράφους, μπλόγκερ και περίεργους περαστικούς. Δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι ορισμένοι από τους συμμετέχοντες διέπραξαν θηριωδίες εναντίον Ισραηλινών. Πολλά στοιχεία, σε ορισμένες περιπτώσεις από τις κάμερες Go Pro των ίδιων των Παλαιστίνιων μαχητών, δείχνουν να πυροβολούν αδιακρίτως εναντίον ισραηλινών οικισμών, σκοτώνοντας αμάχους και παίρνοντας ομήρους στη Λωρίδα της Γάζας. Μια σφαγή έλαβε επίσης χώρα στο (πλέον διαβόητο) μουσικό φεστιβάλ Nova.

Ταυτόχρονα, κυκλοφόρησε ένας καταιγισμός ψεμάτων, όπως επίσης, κατασκευασμένων θηριωδιών και προπαγάνδας. Ισραηλινές ομάδες διάσωσης, στρατιωτικοί αξιωματούχοι, η Σάρα Νετανιάχου και ο Τζο Μπάιντεν διέδωσαν διαψευσμένες ιστορίες για αποκεφαλισμούς, δολοφονίες παιδιών, σεξουαλική βία και άλλα πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ. Αυτό πυροδότησε την κατάσταση και χρησίμευσε για να δικαιολογήσει τη γενοκτονία.

Αναφέρθηκε ότι ορισμένοι Ισραηλινοί σκοτώθηκαν από ισραηλινά πυρά. Η Οδηγία Χάννιμπαλ (Hannibal Directive) είναι μια πολιτική του ισραηλινού στρατού που στοχεύει στην αποτροπή απαγωγών με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης σε Ισραηλινούς πολίτες και δυνάμεις. Το σκεπτικό είναι ότι το πολιτικό κόστος για την απελευθέρωση απαχθέντων Ισραηλινών στρατιωτών ή πολιτών μέσω συμφωνιών είναι πολύ υψηλό – καθώς έχει επανειλημμένα οδηγήσει στην απελευθέρωση πολλών Παλαιστίνιων κρατουμένων σε αντάλλαγμα – οπότε είναι προτιμότερο να επιτεθούν ακόμη και με τον κίνδυνο να βλάψουν τους απαχθέντες. Στις 7 Οκτωβρίου, οι ισραηλινές δυνάμεις βομβάρδισαν σκόπιμα στρατιωτικές βάσεις, ή ισραηλινούς οικισμούς και αυτοκίνητα που θεωρήθηκε ότι μετέφεραν Ισραηλινούς ομήρους πίσω στη Γάζα.

Μέχρι το τέλος της ημέρας, περίπου 1140 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν, 3400 τραυματίστηκαν και 251 αιχμαλωτίστηκαν. Αρχικά, τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πολύ υψηλότερες εκτιμήσεις.

Ακόμη και ένα χρόνο αργότερα, οι Ισραηλινοί φαίνεται να αδυνατούν να κατανοήσουν αυτή την επίθεση. Γι’ αυτούς, ήρθε από το πουθενά. Την αντιλαμβάνονται ως ένα “δεύτερο Ολοκαύτωμα” (μια πολύ δημοφιλής αφήγηση στο Ισραήλ), μια ανεξήγητη και παράλογη επίθεση από βάρβαρες τζιχαντιστικές δυνάμεις που επιδιώκουν να σκοτώσουν Εβραίους χωρίς λόγο.

Αλλά είναι μια σοβαρή παρερμηνεία να σκεφτόμαστε την 7η Οκτωβρίου ως ένα μεμονωμένο γεγονός που συνέβη σε ιστορικό κενό. Πρακτικά όλοι όσοι είναι είκοσι ετών ή νεότεροι στη Γάζα έχουν περάσει ολόκληρη τη ζωή τους σε μια πραγματικότητα πολιορκίας, βομβαρδισμών και σφαγών, μεγαλωμένοι από συγγενείς που ακόμα θυμούνται τα γεγονότα του 1948 και πώς εκδιώχθηκαν από εκεί όπου τώρα βρίσκονται τα Κιμπούτζ. Από την Επανάσταση της Αϊτής και την εξέγερση των σκλάβων του Νατ Τέρνερ μέχρι τη σφαγή του Οράν στην Αλγερία, κάθε αντιαποικιακός απελευθερωτικός πόλεμος, κάθε εξέγερση σκλάβων, κάθε εξέγερση γκέτο πάντα περιελάμβανε θηριωδίες, συχνά στοχεύοντας αμάχους. Δεν μπορούμε να απαιτούμε από τους Παλαιστίνιους μια αγνότητα που δεν απαιτούμε από κανέναν άλλο απελευθερωτικό αγώνα στην Ιστορία. Μπορούμε να θρηνήσουμε για τις θηριωδίες, αλλά δεν μπορούμε να καταδικάσουμε μια εξέγερση ενός γκέτο, δεν μπορούμε να καταδικάσουμε μια εξέγερση σκλάβων. Πρέπει κάθε φορά να κατανοούμε τα πάντα στο πλαίσιό τους, βασισμένοι με μια ανάλυση των σχέσεων εξουσίας.

Η επίθεση που έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου 2023 ακολουθήθηκε από μια γενοκτονία που συνεχίζεται εδώ και ένα χρόνο. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2024, αναφέρεται ότι πάνω από 41.000 άνθρωποι στη Γάζα έχουν χάσει τη ζωή τους, αν και ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερος. Περισσότεροι από 95.000 έχουν τραυματιστεί. Περίπου 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, ορισμένοι από τους οποίους έχουν ξεριζωθεί περισσότερες από δέκα φορές. Περισσότερο από το ήμισυ (60% σύμφωνα με το Al-Jazeera) των κατοικιών της Γάζας, το 80% των εμπορικών εγκαταστάσεων και το 85% των σχολικών κτιρίων έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί· 17 από τα 36 νοσοκομεία παραμένουν μερικώς λειτουργικά· το 65% της καλλιεργήσιμης γης έχει υποστεί ζημιές.

Ο τρέχων πόλεμος εξόντωσης διαφέρει από τους προηγούμενους γύρους κλιμακώσεων και σφαγών – και όχι μόνο σε κλίμακα. Το Ισραήλ δεν ακολουθεί πλέον την πολιτική του “κουρέματος του γκαζόν”. Η Γάζα, η φυλακή ανοιχτού τύπου, εξερράγη. Κατά συνέπεια, ολόκληρος ο πληθυσμός έπρεπε να πληρώσει. Πράγματι, οι ισραηλινές αρχές κατέστησαν σαφές από την αρχή ότι η πρόθεσή τους είναι η γενοκτονία.

Όλα αυτά τα χρόνια, ενώ το Ισραήλ νόμιζε ότι έβλαπτε τις στρατιωτικές του ικανότητες, η Χαμάς έσκαβε ένα πολύπλοκο δίκτυο σηράγγων κάτω από τη Γάζα, εξοπλιζόταν και προετοιμαζόταν για την τελική μάχη. Η Γάζα δεν είναι κατάλληλη για ανταρτοπόλεμο με την παραδοσιακή έννοια, καθώς είναι ως επί το πλείστον μια επίπεδη λωρίδα γης χωρίς βουνά ή δάση όπου οι μαχητές μπορούν να διαφύγουν. Τα στενά σοκάκια των προσφυγικών καταυλισμών θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα σε κάποια στάδια της μάχης, και ήταν, αλλά το Ισραήλ κατέστησε σαφές ότι αυτά θα ήταν τα πρώτα μέρη που θα στοχοποιούνταν, όπως στο Λίβανο και τη Δυτική Όχθη. Το δίκτυο των σηράγγων, που εκτείνεται σε ολόκληρη τη λωρίδα μέχρι τη Χερσόνησο του Σινά στην άλλη πλευρά των αιγυπτιακών συνόρων, ήταν απαραίτητο για να επιτρέψει στους μαχητές να επιτεθούν και να διαφύγουν, να εμφανιστούν ξανά σε άλλο μέρος, να κρυφτούν, να ξεκουραστούν, να αποθηκεύσουν όπλα και να κρύψουν αιχμαλώτους. Κατά τη διάρκεια των χρόνων της πολιορκίας, οι σήραγγες ήταν επίσης κρίσιμες για την οικονομία της Γάζας: εκτός από όπλα, χρησιμοποιούνταν επίσης για να παρακάμψουν την ισραηλινή πολιορκία προκειμένου να λαθρεμπορεύσουν βασικά είδη πρώτης ανάγκης.

Δεν γνώριζε η Χαμάς ότι η ισραηλινή αντίδραση θα ήταν τόσο θανατηφόρα; Είναι αδύνατο να πούμε με βεβαιότητα ποιοι ήταν οι υπολογισμοί τους. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήξεραν ότι η επίθεση θα οδηγούσε σε ένα λουτρό αίματος – ίσως όχι σε αυτή την κλίμακα, αλλά πρέπει να ήξεραν ότι το Ισραήλ θα αντιδρούσε σοβαρά. Σύμφωνα με την εξίσωση που δημιούργησε το Ισραήλ το 2014, για παράδειγμα, μετά την απαγωγή και δολοφονία τριών Ισραηλινών εποίκων στη Δυτική Όχθη από Παλαιστίνιους μαχητές, το Ισραήλ σκότωσε περίπου 2200 ανθρώπους στη Γάζα, τη χειρότερη σφαγή στη Γάζα μέχρι το 2023. Οπότε ποιο θα ήταν το τίμημα για 1140 Ισραηλινούς νεκρούς, τότε;

Πρέπει να συμπεράνουμε ότι η Χαμάς δεν νοιάζεται για τις ζωές των κατοίκων της Γάζας; Η απάντηση είναι πιο περίπλοκη.

Μπορούμε να ξεκινήσουμε λέγοντας ότι το να κατηγορούμε την αντίσταση για τη βία του κατακτητή έχει τόσο νόημα όσο το να κατηγορούμε τους Κούρδους μαχητές για τη σφαγή του Ντερσίμ ή την κατοχή του Αφρίν, ή το να κατηγορούμε τους αντάρτες του γκέτο της Βαρσοβίας για τη ναζιστική καταστολή. Η ορμή μιας αποικιακής εγκατάστασης είναι πάντα να αποκτήσει περισσότερη γη μειώνοντας τον αριθμό των ιθαγενών. Καθ’ όλη τη διάρκεια των χρόνων του Σιωνιστικού αποικισμού, οι Σιωνιστές παρουσίαζαν πάντα τις θηριωδίες τους ως απαντήσεις σε προηγούμενες επιθέσεις – αλλά ο πραγματικός στόχος ήταν πάντα η εθνοκάθαρση. Η ίδια η Λωρίδα της Γάζας δημιουργήθηκε ως λύση για την εθνοκάθαρση, ένα κλειδωμένο γκέτο για τον έλεγχο της δημογραφίας, και το Ισραήλ σκοτώνει ανθρώπους εκεί και στην Παλαιστίνη συνολικά από τότε. Το να περιμένει κανείς ότι οι άνθρωποι δεν θα πολεμήσουν, ότι θα είναι ανήμπορα θύματα, δεν ήταν ποτέ ρεαλιστικό.

Σύμφωνα με την ίδια τη Χαμάς, στο έγγραφο Η Αφήγησή μας… Επιχείρηση Πλημμύρα Αλ-Άκσα, που δημοσιεύτηκε μετά τις 7 Οκτωβρίου, ρωτούν – τι περίμενε ο κόσμος να κάνουν οι Παλαιστίνιοι; Μετά από 75 χρόνια υποφέροντας κάτω από μια βάναυση κατοχή, αφού όλες οι πρωτοβουλίες για απελευθέρωση απέτυχαν, τα καταστροφικά αποτελέσματα της λεγόμενης “ειρηνευτικής διαδικασίας” που υποσχέθηκε το Όσλο, και τη σιωπή της λεγόμενης διεθνούς κοινότητας, υποτίθεται ότι έπρεπε πραγματικά να πεθάνουν ειρηνικά; Σημειώνουν ότι η παλαιστινιακή μάχη για απελευθέρωση από την κατοχή και τον αποικισμό δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου, αλλά πριν από 105 χρόνια, ενάντια σε 30 χρόνια βρετανικής αποικιακής διακυβέρνησης και 75 χρόνια Σιωνιστικής κατοχής. Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν μεταξύ 2000 και 2023· όλοι αυτοί οι θάνατοι έλαβαν χώρα με αμερικανική υποστήριξη, και κάθε είδους διαμαρτυρία, συμπεριλαμβανομένων ειρηνικών πρωτοβουλιών όπως οι πορείες επιστροφής το 2018, έχει καταπνιγεί βίαια. Υπό το φως της δολοφονικής επιθετικότητας με πλήρη ατιμωρησία, το έγγραφο ρωτά,

“Τι περίμεναν από τον παλαιστινιακό λαό μετά από όλα αυτά; Να συνεχίσει να περιμένει και να συνεχίσει να υπολογίζει στον ανήμπορο ΟΗΕ! Ή να πάρει την πρωτοβουλία να υπερασπιστεί τον παλαιστινιακό λαό, τη γη, τα δικαιώματα και τα ιερά του· γνωρίζοντας ότι η πράξη της άμυνας είναι ένα δικαίωμα κατοχυρωμένο στους διεθνείς νόμους, κανόνες και συμβάσεις.”

Μια παρόμοια αφήγηση εκφράστηκε από τον Basem Naim, ανώτερο μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, μιλώντας στις 7 Οκτωβρίου.

“Αν πρέπει να επιλέξουμε, γιατί να επιλέξουμε να είμαστε τα καλά θύματα, τα ειρηνικά θύματα; Αν πρέπει να πεθάνουμε, πρέπει να πεθάνουμε με αξιοπρέπεια. Όρθιοι, μαχόμενοι, αντεπιτιθέμενοι και στεκόμενοι ως αξιοπρεπείς μάρτυρες.”

Μπορούμε επίσης να συμβουλευτούμε τον Παλαιστίνιο επαναστάτη και μάρτυρα Bassel Al-Araj. Γράφοντας το 2014, λίγο πριν από την ισραηλινή στρατιωτική χερσαία εισβολή στη Γάζα στις 17 Ιουλίου, έκανε αρκετές επισημάνσεις²:

1. Η παλαιστινιακή αντίσταση αποτελείται από ανταρτικούς σχηματισμούς των οποίων οι στρατηγικές ακολουθούν τη λογική του ανταρτοπόλεμου ή του υβριδικού πολέμου, στον οποίο οι Άραβες και οι Μουσουλμάνοι έχουν γίνει δεξιοτέχνες μέσω των εμπειριών μας στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Λίβανο και τη Γάζα. Ο πόλεμος δεν βασίζεται ποτέ στη λογική των συμβατικών πολέμων και την άμυνα σταθερών σημείων και συνόρων· αντιθέτως, παρασύρετε τον εχθρό σε ενέδρα. Δεν μένετε σε μια σταθερή θέση για να την υπερασπιστείτε· αντίθετα, κάνετε ελιγμούς, κίνηση, απόσυρση και επίθεση από τα πλευρά και τα νώτα. Επομένως, μην τον συγκρίνετε ποτέ με τους συμβατικούς πολέμους.

2. Ο εχθρός θα διαδώσει φωτογραφίες και βίντεο της εισβολής τους στη Γάζα, της κατάληψης κατοικημένων κτιρίων ή της παρουσίας τους σε δημόσιους χώρους και γνωστά ορόσημα. Αυτό είναι μέρος του ψυχολογικού πολέμου στους ανταρτοπόλεμους· επιτρέπετε στον εχθρό σας να κινηθεί όπως επιθυμεί ώστε να πέσει στην παγίδα σας και να τον χτυπήσετε. Εσείς καθορίζετε τον τόπο και τον χρόνο της μάχης. Έτσι, μπορεί να δείτε φωτογραφίες από την Πλατεία Al-Katiba, το Al-Saraya, το Al-Rimal ή τον δρόμο Omar Al-Mukhtar, αλλά μην αφήσετε αυτό να αποδυναμώσει την αποφασιστικότητά σας. Η μάχη κρίνεται από τα συνολικά της αποτελέσματα, και αυτό είναι απλώς ένα θέαμα.

3. Μη διαδίδετε ποτέ την προπαγάνδα των δυνάμεων κατοχής και μη συμβάλλετε στην εμπέδωση του αισθήματος της ήττας. Αυτό πρέπει να προσεχθεί πολύ, γιατί σύντομα θα αρχίσουμε να μιλάμε για μια μαζική εισβολή στη Beit Lahia και το Al-Nusseirat, για παράδειγμα. Μη διαδίδετε ποτέ πανικό· να υποστηρίζετε την αντίσταση και μη διαδίδετε καμία είδηση που μεταδίδεται από τις κατοχικές δυνάμεις (ξεχάστε τη δεοντολογία και την αμεροληψία της δημοσιογραφίας· όπως ο Σιωνιστής δημοσιογράφος είναι μαχητής, έτσι είστε κι εσείς).

4. Ο εχθρός μπορεί να μεταδώσει εικόνες αιχμαλώτων, πιθανότατα αμάχων, αλλά ο στόχος είναι να υποδηλώσει την ταχεία κατάρρευση της αντίστασης. Μην τους πιστεύετε.

5. Ο εχθρός θα πραγματοποιήσει τακτικές, ποιοτικές επιχειρήσεις για να δολοφονήσει κάποια σύμβολα [της αντίστασης], και όλα αυτά είναι μέρος του ψυχολογικού πολέμου. Αυτοί που πέθαναν και αυτοί που θα πεθάνουν δεν θα επηρεάσουν ποτέ το σύστημα και τη συνοχή της αντίστασης, επειδή η δομή και οι σχηματισμοί της αντίστασης δεν είναι συγκεντρωτικοί αλλά οριζόντιοι και διαδεδομένοι. Ο στόχος τους είναι να επηρεάσουν τη βάση υποστήριξης της αντίστασης και τις οικογένειες των μαχητών της αντίστασης, καθώς είναι οι μόνοι που μπορούν να επηρεάσουν τους άνδρες της αντίστασης.

6. Οι άμεσες ανθρώπινες και υλικές απώλειές μας θα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του εχθρού, κάτι που είναι φυσικό στους ανταρτοπόλεμους που βασίζονται στη δύναμη της θέλησης, το ανθρώπινο στοιχείο και το βαθμό υπομονής και αντοχής. Είμαστε πολύ πιο ικανοί να αντέξουμε το κόστος, οπότε δεν υπάρχει λόγος να συγκρίνουμε ή να ανησυχούμε για το μέγεθος των αριθμών.

7. Οι σημερινοί πόλεμοι δεν είναι πλέον απλώς πόλεμοι και συγκρούσεις μεταξύ στρατών, αλλά μάλλον αγώνες μεταξύ κοινωνιών. Ας είμαστε σαν μια συμπαγής δομή και ας παίξουμε ένα παιχνίδι δαγκώματος δαχτύλων με τον εχθρό, η κοινωνία μας εναντίον της δικής τους κοινωνίας.

Τέλος, κάθε Παλαιστίνιος (με την ευρεία έννοια, που σημαίνει οποιονδήποτε βλέπει την Παλαιστίνη ως μέρος του αγώνα του, ανεξάρτητα από τις δευτερεύουσες ταυτότητές του), κάθε Παλαιστίνιος είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης για την Παλαιστίνη, οπότε προσέξτε να μην αποτύχετε στο καθήκον σας.

Μια τελευταία σημείωση πριν προχωρήσουμε. Στο βιβλίο Βlessed is the Flame – Ευλογημένη είναι η Φλόγα, ο συγγραφέας Serafinski εξετάζει τις εξεγέρσεις στα γκέτο και την αντίσταση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης υπό τη ναζιστική κατοχή από μια αναρχο-μηδενιστική οπτική. Το βιβλίο δείχνει ότι παρά τις καταπιεστικές και παραλυτικές συνθήκες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πράξεις αντίστασης όπως σαμποτάζ, αλληλοβοήθεια και εξεγέρσεις εξακολουθούσαν να συμβαίνουν, συχνά παρά τις σοβαρές συνέπειες και τις πολύ χαμηλές πιθανότητες επιτυχίας. Το κίνητρο πίσω από πολλές από αυτές τις πράξεις ήταν η επιθυμία για εξέγερση ως αυτοσκοπός.

Ο Serafinski αναπτύσσει την ιδέα ότι η jouissance, ή απόλαυση—η δημιουργικότητα και η ζωή της ίδιας της πράξης ή της εξέγερσης—είναι αξιόλογη από μόνη της, ανεξάρτητα από τις συνέπειές ή τα αποτελέσματα της. Παραδείγματα δείχνουν ότι στις πιο δύσκολες καταστάσεις, οι άνθρωποι επιλέγουν να μην οδηγηθούν παθητικά στη σφαγή, αλλά να εμπλακούν σε απεγνωσμένες, άγριες πράξεις αντίστασης, ξεφεύγοντας από την καθιερωμένη λογική, ηθική και τα έλλογα πεδία. Απέναντι σε αδιανόητες συνθήκες, επιλέγουν αδιανόητες δράσεις. Αυτό θυμίζει την κατανόηση του Bassel για τον ρομαντισμό ως αιτία πολέμου.

Και οι άνθρωποι συχνά κάνουν αυτό που είναι εντός των δυνατοτήτων τους, όχι αυτό που είναι το πιο “σωστό”. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποδεχτούμε.

“Αυτό που πραγματικά μετράει είναι η δύναμη που νιώθουμε κάθε φορά που δεν σκύβουμε το κεφάλι, κάθε φορά που καταστρέφουμε τα ψεύτικα είδωλα του πολιτισμού, κάθε φορά που τα μάτια μας συναντούν εκείνα των συντρόφων μας σε παράνομα μονοπάτια, κάθε φορά που τα χέρια μας βάζουν φωτιά στα σύμβολα της Εξουσίας. Σε εκείνες τις στιγμές δεν ρωτάμε τους εαυτούς μας: ‘Θα νικήσουμε; Θα χάσουμε;’ Σε εκείνες τις στιγμές, απλά μαχόμαστε.”

–“Μια Συζήτηση Μεταξύ Αναρχικών”, Συνωμοσία των Πυρήνων της Φωτιάς

“Ακόμη και οι παρατηρήσεις και η κριτική σου για τα παράδοξα του πολέμου του 2014 ήταν ότι έκανε το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας παθητικό ακροατήριο που περίμενε τον θάνατο. Αντιτάχθηκες σε έναν θάνατο που δεν περιβάλλεται από μια ρομαντική αφήγηση. Ξέρεις ότι η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των εθνών καθορίζεται από τη ‘δυνητική ενέργεια’ και την ‘κινητική ενέργεια’ (μια συντριπτική ενέργεια). Και ξέρεις ότι η δυνητική ενέργεια—και η λειτουργία της στον πόλεμο—είναι να μετατραπεί σε συντριπτική δύναμη. Πιστεύω ότι η δυνατότητα δημιουργίας ρομαντικών αφηγήσεων γύρω από το μαρτύριο και τον ηρωισμό είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της δυνητικής ενέργειας, στην οποία ξεπερνάμε τον εχθρό μας.”

“Γιατί Πάμε στον Πόλεμο”, Bassel Al-Araj

Οι μάχες από τότε – και άλλα μέτωπα αγώνα

Οι άνθρωποι στη Γάζα δεν υπήρξαν ανίσχυρα θύματα από τις 7 Οκτωβρίου. Ναι, η Γάζα έχει καταστραφεί από τη γενοκτονία, αλλά η αντίσταση πολεμά σθεναρά, παρά τις αδιανόητες συνθήκες. Από τα μέσα Σεπτεμβρίου 2024, το Ισραήλ έχει αναφέρει 789 νεκρούς από τους στρατιώτες και τις δυνάμεις ασφαλείας του. Άλλες αναφορές δείχνουν τουλάχιστον 10.000 νεκρούς ή τραυματίες. Περίπου 1000 Ισραηλινοί στρατιώτες εισέρχονται στο Τμήμα Αποκατάστασης του Υπουργείου Άμυνας κάθε μήνα, σύμφωνα με το Ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας. Εντυπωσιακό υλικό που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο από ανταρτικές δυνάμεις δείχνει αυτούς να ξεπροβάλλουν από σήραγγες, να ανατινάζουν τανκς, να πυροβολούν και να στήνουν ενέδρες σε Ισραηλινούς στρατιώτες, και να ανατινάζουν κτίρια με στρατιώτες μέσα. Ο ισραηλινός στρατός παραδέχτηκε ότι πολλά τανκς έχουν υποστεί ζημιές κατά τη διάρκεια των μαχών.

Στην πόλη της Χαν Γιουνίς, για παράδειγμα, την οποία το Ισραήλ έχει εισβάλει επανειλημμένα, μέχρι στιγμής, κάθε προσπάθεια να νικηθούν οι ανταρτικές δυνάμεις έχει αποτύχει. Σε πολλές από τις πόλεις, τους προσφυγικούς καταυλισμούς και τα οχυρά της αντίστασης όπου ο IDF ανακοίνωσε ότι “διέλυσε την τοπική ταξιαρχία”, οι ανταρτικές δυνάμεις επανεμφανίζονται αμέσως και ανασυντάσσονται μετά την αποχώρησή τους.

Στη Δυτική Όχθη, ο IDF έχει πραγματοποιήσει αρκετές εισβολές σε πόλεις και προσφυγικούς καταυλισμούς, προκαλώντας μαζικές καταστροφές στις υποδομές τους, σκοτώνοντας τουλάχιστον 719 άτομα και τραυματίζοντας περισσότερους από 5700 από τον Σεπτέμβριο του 2024. Η ένοπλη αντίσταση, αν και πουθενά τόσο έντονη όσο στη Γάζα, έχει στοιχίσει τη ζωή 12 Ισραηλινών στρατιωτών και έχει αφήσει 27 τραυματίες. Αρκετοί μαχητές στη Δυτική Όχθη έχουν επίσης διεξάγει ένοπλες ενέργειες εναντίον Ισραηλινών εποίκων στη Δυτική Όχθη καθώς και εντός των ισραηλινών συνόρων.

Η βία των εποίκων εναντίον των Παλαιστινίων έχει ενταθεί σημαντικά από τον Οκτώβριο του 2024, με περισσότερες από 800 επιθέσεις και πογκρόμ, σκοτώνοντας τουλάχιστον 31 Παλαιστίνιους, τραυματίζοντας περισσότερους από 500, και καταστρέφοντας περίπου 80 σπίτια, σχεδόν 12.000 δέντρα, και 450 οχήματα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Περίπου 850 Παλαιστίνιοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ως αποτέλεσμα της βίας των εποίκων και του στρατού. Οι έποικοι επίσης εμπόδισαν την ανθρωπιστική βοήθεια που εισερχόταν στη Γάζα από την Ιορδανία, την Αίγυπτο, και τα ισραηλινά λιμάνια.

Εντός του κατεχόμενου Εσωτερικού, γνωστού και ως κατεχόμενη Παλαιστίνη του 1948, ή “Ισραήλ”, οι παλαιστινιακές κοινότητες βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια φασιστική δικτατορία. Η διαμαρτυρία για τη γενοκτονία ήταν αδύνατη κατά τους πρώτους μήνες, καθώς η αστυνομία κατέστειλε βίαια τις διαδηλώσεις, επιτέθηκε σε ακτιβιστές, έκανε επιδρομές στα σπίτια τους, και φυλάκισε ανθρώπους, μερικές φορές για μήνες, με κατηγορίες όπως ότι φώναξαν συνθήματα ή κρατούσαν πλακάτ. Μόνο τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2023, η Adallah, ένα νομικό κέντρο για Παλαιστίνιους πολίτες στο Ισραήλ, κατέγραψε 251 συλλήψεις, ανακρίσεις, και “προειδοποιητικά τηλεφωνήματα” ως απάντηση σε ενέργειες όπως η συμμετοχή σε διαδήλωση, η ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και η έκφραση απόψεων σε πανεπιστήμια και χώρους εργασίας. Πολλοί Παλαιστίνιοι φοιτητές αποβλήθηκαν από πανεπιστήμια· πολλοί εργαζόμενοι απολύθηκαν. Σε ορισμένα μέρη, αυτή η καταστολή μειώθηκε με την πάροδο του χρόνου – αλλά σε άλλα, ιδιαίτερα σε “μικτές” πόλεις όπως η Χάιφα, η διαμαρτυρία για τη γενοκτονία εξακολουθεί να είναι αδύνατη.

Μέχρι στιγμής, παρά τις μεμονωμένες ένοπλες ομάδες στη Δυτική Όχθη που υπερασπίζονται τις κοινότητές τους από ισραηλινές επιδρομές και διεξάγουν ένοπλες επιθέσεις σε κοντινούς οικισμούς και σημεία ελέγχου, για να μην αναφέρουμε κάποιες προσπάθειες στο εσωτερικό του Ισραήλ για οργάνωση διαμαρτυριών, δεν υπάρχει λαϊκή εξέγερση, όπως η Ιντιφάντα Ενότητας που ξέσπασε το 2021 κατά τη διάρκεια της προηγούμενης μεγάλης επίθεσης στη Γάζα. Η ισραηλινή καταστολή αποδείχθηκε αποτελεσματική στο να ωθήσει πολλούς ανθρώπους στη σιωπή και να παραλύσει τα κινήματα του δρόμου. Αυτό μπορεί να αλλάξει, καθώς η καταστολή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κλιμάκωση, αλλά προς το παρόν, δεν μπορούμε να βασιστούμε σε μια εξέγερση εντός της Παλαιστίνης για να σταματήσουμε τη γενοκτονία.

Η κατάσταση μέσα στις φυλακές έχει γίνει απάνθρωπη. Οι Παλαιστίνιοι “κρατούμενοι ασφαλείας” αντιμετωπίζουν βασανιστήρια, βία και σεξουαλική κακοποίηση από Ισραηλινούς φρουρούς. Το στρατόπεδο βασανιστηρίων Sde Teiman έγινε παγκοσμίως διαβόητο μετά από διαρροές από πληροφοριοδότες και μαρτυρίες από απελευθερωμένους κρατούμενους που αποκάλυψαν μια ρουτίνα κακοποίησης, ξυλοδαρμών, σωματικών και ψυχολογικών βασανιστηρίων, σεξουαλικής βίας και βιασμών, ιατρικής αμέλειας και ακρωτηριασμών μελών του σώματος. Οι συνθήκες στις φυλακές “ασφαλείας” σε όλη τη χώρα έχουν επιδεινωθεί, με τον ακροδεξιό Υπουργό Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben-Gvir να δίνει εντολές για μείωση των δικαιωμάτων των κρατουμένων στο ελάχιστο. Είναι περιορισμένοι σε σκοτεινά, υπερπλήρη κελιά, δεμένοι χειροπόδαρα μεταξύ τους, κοιμούνται σε κρεβάτια χωρίς στρώματα ή στο πάτωμα, με ελάχιστη διατροφή. Χιλιάδες νέοι κρατούμενοι έχουν συλληφθεί τον τελευταίο χρόνο· υπό τη σαδιστική διαχείριση του Ben-Gvir, η καταστολή, η φυλάκιση και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και βασανιστηρίων πρόκειται να επεκταθούν. Περίπου 60 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι έχουν πεθάνει στις ισραηλινές φυλακές από τον Οκτώβριο του 2023.

Το μέτωπο αυτών που βρίσκονται στην εξορία έχει δραστηριοποιηθεί. Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες έχουν καταφέρει να κινητοποιήσουν μαζικές διαδηλώσεις σε πολλά μέρη. Σε γειτονικές χώρες, υπήρξε ένα σημαντικό κίνημα στους δρόμους χιλιάδων ατόμων υπέρ της Παλαιστίνης. Στο Αμμάν της Ιορδανίας, οι άνθρωποι έχουν συγκρουστεί αρκετές φορές με την αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας έξω από την ισραηλινή πρεσβεία, απαιτώντας η χώρα τους να διακόψει τις σχέσεις της με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μαζικές κινητοποιήσεις έχουν επίσης συμβεί στο Λίβανο, την Αίγυπτο, την Τυνησία, το Μαρόκο, το Μπαχρέιν και σε όλους τους προσφυγικούς καταυλισμούς και τις πόλεις της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου, συχνά παρά την καταστολή από τις αντιδραστικές κυβερνήσεις τους, οι οποίες φοβούνται ότι οι μαζικές κινητοποιήσεις μπορεί να στραφούν εναντίον τους.

Στη “Δύση”, ένα κίνημα αλληλεγγύης ξεπήδησε στις πόλεις της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Πολλά έχουν ειπωθεί για τις εμπνευστικές κινητοποιήσεις στις πανεπιστημιουπόλεις και τους διάφορους αποκλεισμούς, πορείες και πράξεις σαμποτάζ. Όσοι βρίσκονται στον πυρήνα της αυτοκρατορίας έχουν ιδιαίτερη ευθύνη να αναλάβουν τέτοιου είδους δράσεις. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι τέτοια κινήματα θα αναπτυχθούν ακόμα περισσότερο.

Η Γερμανία, η χώρα με τη μεγαλύτερη κοινότητα της παλαιστινιακής διασποράς στην Ευρώπη (περίπου 300.000), έγινε ένα μοναδικό πεδίο μάχης. Το γερμανικό κράτος είναι εχθρικό προς την παλαιστινιακή απελευθέρωση εδώ και πολλά χρόνια, καταστέλλοντας πορείες, λογοκρίνοντας την ομιλία και τα συνθήματα, απαγορεύοντας εκδηλώσεις αλληλεγγύης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, απαγορεύοντας εθνικά σύμβολα όπως το Κεφίγιε και τη σημαία της Παλαιστίνης. Στη Γερμανία, ο αντι-παλαιστινιακός ρατσισμός και η υποστήριξη της γενοκτονίας εκδηλώνονται από το κράτος, την αστυνομία και τις κατασταλτικές υπηρεσίες, από την άκρα δεξιά, και τα ισλαμοφοβικά, αντι-αραβικά, αποικιοκρατικά και υπέρ του απαρτχάιντ στοιχεία έως την τοπική “αντιφασιστική” σκηνή.

Παρ’ όλα αυτά, οι Παλαιστίνιοι και οι υποστηρικτές τους εξακολουθούν να αντιστέκονται. Η Γερμανία είναι πλήρως συνένοχη στη γενοκτονία, υποστηρίζοντάς την τόσο υλικά όσο και ρητορικά, παρέχοντας όπλα στο Ισραήλ και φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίξει το Ισραήλ στην υπόθεση γενοκτονίας στο Διεθνές Δικαστήριο. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι το κίνημα εκεί θα συνεχίσει να σπάει τα τείχη του φόβου και να βρίσκει τρόπους να κλιμακώνεται.

Όσον αφορά τον λεγόμενο Άξονα της Αντίστασης—κάποιες ένοπλες μαχητικές ομάδες στη Μέση Ανατολή δήλωσαν ένα μέτωπο αλληλεγγύης με τη Γάζα. Στο Ιράκ, τη Συρία και την Ιορδανία, αμερικανικές βάσεις έγιναν στόχος. Για μήνες, το Ιράν, παρά την προσπάθεια να μονοπωλήσει την “αντίσταση”, ενήργησε κυρίως ως κατευναστική δύναμη, διατάζοντας επανειλημμένα τις ομάδες να μειώσουν τις επιθέσεις για να αποφύγουν την άμεση αντιπαράθεση με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Το Ιράν επιτέθηκε στο Ισραήλ με μια μεγάλη πυραυλική επίθεση τον Απρίλιο του 2024, αλλά αυτό ήταν κυρίως συμβολικό, καθώς ανακοινώθηκε εκ των προτέρων και δεν προκάλεσε σημαντικές ζημιές.

Λίγο πριν από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, ως απάντηση στη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Hassan Nasrallah, το Ιράν ξεκίνησε μια δεύτερη άμεση επίθεση στο Ισραήλ. Στις 2 Οκτωβρίου 2024, 180 ρουκέτες έπεσαν στο Ισραήλ. Και πάλι, οι περισσότεροι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και συμμαχικά καθεστώτα όπως η Ιορδανία. Κάποιες ήπιες ζημιές προκλήθηκαν σε στρατιωτικές βάσεις και μια εγκατάσταση της Μοσάντ. Αυτή τη στιγμή, το μόνο γνωστό θύμα αυτής της επίθεσης είναι ένας Παλαιστίνιος από τη Γάζα που διέμενε στην πόλη Ιεριχώ της Δυτικής Όχθης.

Το κίνημα των Χούθι, μια σιιτική ισλαμιστική οργάνωση που ελέγχει ένα μεγάλο κομμάτι της Υεμένης στα πλαίσια του συνεχιζόμενου εμφυλίου πολέμου στην Υεμένη, και το οποίο κάποιοι περιγράφουν ως ιρανικό “πληρεξούσιο” και μέρος του “Άξονα” αν και στην πραγματικότητα είναι αρκετά ανεξάρτητο, έχει εκτοξεύσει πυραύλους εναντίον του Ισραήλ και έχει επιτεθεί σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, θεωρώντας κάθε πλοίο που συνδέεται με το Ισραήλ ως στόχο. Σύμφωνα με αναφορές, έχουν προκαλέσει τεράστιο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία και σημαντική ζημιά στο διεθνές εμπόριο, καταστρέφοντας εμπορικά σκάφη και αναγκάζοντας πολλά περισσότερα να αλλάξουν πορεία γύρω από τη Νότια Αφρική, επεκτείνοντας σημαντικά το ταξίδι τους.

Στο νότιο Λίβανο, η Χεζμπολάχ ενεπλάκη σε καθημερινές συγκρούσεις με ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη με το Ισραήλ, αν και αρχικά, αυτές περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό σε στρατιωτικές βάσεις κοντά στα σύνορα και σε μερικές βόρειες ισραηλινές κοινότητες. Ως απάντηση, το Ισραήλ βομβάρδισε χωριά και κοινότητες στο νότιο Λίβανο και επιτέθηκε στη Dahieh, ένα προάστιο της Βηρυτού όπου ζουν κάποιοι επιχειρησιακοί της Χεζμπολάχ, σκοτώνοντας και αμάχους. Η κατάσταση κλιμακώνεται· από τις αρχές Οκτωβρίου 2024, το Ισραήλ έχει εισβάλει στο νότιο Λίβανο, μετά από πολλές κλιμακώσεις.³

Στην ομίχλη του πολέμου, η παγκόσμια τάξη προχωρά. Οι ΗΠΑ βλέπουν τη γενοκτονία και την κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή ως ευκαιρία να ενισχύσουν τη δύναμή τους στην περιοχή. Το Ισραηλινό Κανάλι 12 ανέφερε τον Οκτώβριο του 2023 ότι “διακόσια σαράντα τέσσερα αμερικανικά μεταγωγικά αεροπλάνα και 20 πλοία έχουν παραδώσει περισσότερους από 10.000 τόνους οπλισμού και στρατιωτικού εξοπλισμού στο Ισραήλ από την έναρξη του πολέμου”. Εκείνο το μήνα επίσης, η ειδική αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ έφτασε τα 14,3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στον Περσικό Κόλπο, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τις πολλές αμερικανικές βάσεις σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ιράκ, του Μπαχρέιν, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας, οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει αρκετές μοίρες μαχητικών καθώς και μια συστοιχία THAAD και αρκετές συστοιχίες αντιπυραυλικών συστημάτων Patriot. Επιδιώκουν να αποτρέψουν οποιαδήποτε επίθεση στο Ισραήλ από περιφερειακές δυνάμεις, αλλά συμμετέχουν επίσης ενεργά στις μάχες – όπως ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για να χτυπήσει τους Χούθι στην Υεμένη και την Ερυθρά Θάλασσα και τις πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία.

Οι ΗΠΑ έχουν επίσης παρέμβει άμεσα στη λήψη αποφάσεων του Ισραήλ για να επηρεάσουν την πορεία του πολέμου. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν, ο Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και ο Υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν συμμετείχαν σε συνεδριάσεις της ισραηλινής κυβέρνησης και του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου, ασκώντας σημαντική πίεση για την εφαρμογή του μεταπολεμικού τους οράματος. Αφού συνειδητοποίησαν ότι το αμερικανικό όραμα μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ξεκινήσει όσο ο Νετανιάχου είναι στην εξουσία, οι Αμερικανοί συναντήθηκαν επίσης με ηγέτες της αντιπολίτευσης και ισραηλινές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Σε αυτό το όραμα, η Δυτική Όχθη και η Λωρίδα της Γάζας ενώνονται υπό μια “μεταρρυθμισμένη” (δηλαδή ελεγχόμενη από τις ΗΠΑ) Παλαιστινιακή Αρχή, και εφαρμόζεται μια “λύση δύο κρατών”, μετά από μια σειρά συμφωνιών εξομάλυνσης με τοπικά καθεστώτα, προκειμένου να “ενσωματωθεί το Ισραήλ στην περιοχή”, να διασφαλιστεί η ασφάλειά του και να οικοδομηθεί ένα ισχυρό φιλοαμερικανικό μπλοκ για να αυξηθεί η αμερικανική επιρροή και να απομονωθούν ανταγωνιστικές ημι-ιμπεριαλιστικές περιφερειακές δυνάμεις όπως το Ιράν και η Ρωσία.

Αυτό δεν είναι κάτι νέο. Οι ΗΠΑ παρεμβαίνουν σε αυτή την περιοχή για να διατηρήσουν την ηγεμονία τους εδώ και δεκαετίες. Μια νεοαποικιακή πολιτική υποστήριξης διεφθαρμένων και αντιδραστικών καθεστώτων-μαριονετών που λειτουργούν ως τοπικοί πληρεξούσιοι για να εγγυηθούν τον αμερικανικό έλεγχο των πόρων είναι μια μακρά αμερικανική παράδοση. Ο ισραηλινός ιστορικός Ilan Pappe μας λέει πώς, μετά την αποχώρηση των Βρετανών από την Παλαιστίνη το 1948, οι ΗΠΑ είχαν επείγουσα ανάγκη μιας φιλοδυτικής περιφερειακής δύναμης. Οι ΗΠΑ αποφάσισαν να επενδύσουν περαιτέρω στο Ισραήλ μετά τη στρατιωτική του νίκη το 1967, ένα μεγάλο πλήγμα για τα κοσμικά εθνικιστικά κινήματα στην περιοχή.

Οι Συμφωνίες του Όσλο αποτέλεσαν μια διεθνή παρέμβαση στην τοπική παλαιστινιακή πολιτική. Όχι μόνο χρησίμευσαν για να σπάσουν μια λαϊκή εξέγερση που καθοδηγούνταν από αποκεντρωμένα και οριζόντια δίκτυα ακτιβιστικών ομάδων και κομμάτων βάσης—εγκαθίδρυσαν ένα αυταρχικό, συνεργατικό καθεστώς-μαριονέτα για τους αποικιοκρατούμενους ώστε να κυβερνούν τους εαυτούς τους σύμφωνα με τα κίνητρα των ΗΠΑ, της ΕΕ και του Ισραήλ. Όταν αυτό το καθεστώς απέτυχε να εξυπηρετήσει τους παγκόσμιους χορηγούς του, με τον Αραφάτ να νομίζει ότι είχε περισσότερο περιθώριο ελιγμών από όσο του επιτρεπόταν, καταργήθηκε γρήγορα και αντικαταστάθηκε από πιο υπάκουους δρώντες. Το 2006, όταν οι Παλαιστίνιοι ψήφισαν τον λάθος υποψήφιο σε δημοκρατικές εκλογές, ξεκίνησε ένα πραξικόπημα και ολόκληρος ο πληθυσμός τιμωρήθηκε. Στους Παλαιστίνιους δεν επιτρέπεται να παίρνουν αποφάσεις σχετικά με το δικό τους πεπρωμένο. Πρέπει να κρατούνται υπό αυστηρό έλεγχο, καθώς τείνουν να αποκαλύπτουν απείθαρχα στοιχεία δυσμενή για την αμερικανική ηγεμονία.

Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια αυτού που ο Noam Chomsky αποκάλεσε “Αντιδραστική Διεθνής”, το Ισραήλ έχει υπογράψει μια σειρά από συμφωνίες και σύμφωνα εξομάλυνσης—γνωστά ως Συμφωνίες του Αβραάμ—με τοπικές δικτατορίες, μοναρχίες και κατασταλτικά καθεστώτα. Αυτό έγινε υπό την αμερικανική διαμεσολάβηση, σε αντίθεση με τη βούληση των πληθυσμών αυτών των χωρών. Τα κράτη που έχουν προσχωρήσει στη συνθήκη εξομάλυνσης μέχρι στιγμής περιλαμβάνουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν. Σύμφωνα με αναφορές, η Σαουδική Αραβία ήταν επίσης στο δρόμο προς την εξομάλυνση με το Ισραήλ, αλλά η διαδικασία πάγωσε μετά τις 7 Οκτωβρίου.

Ο οικονομικός αντίκτυπος αυτών των συμφωνιών περιλαμβάνει επίσημες επενδύσεις και επιχειρηματικές σχέσεις μεταξύ των χωρών, ειδικά όσον αφορά τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, καθώς και στρατιωτικές σχέσεις και εμπόριο όπλων. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, η αξία των ισραηλινών αμυντικών εξαγωγών προς τις χώρες με τις οποίες εξομάλυνε τις σχέσεις του το 2020 έφτασε τα 791 εκατομμύρια δολάρια. Οι συμφωνίες πετρελαίου μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ απειλούν να προκαλέσουν οικολογική καταστροφή στην Ερυθρά Θάλασσα και να επιδεινώσουν τις ανησυχίες σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Ολόκληρη αυτή η πορεία, σε συνδυασμό με τη “λύση των δύο κρατών” ως επακόλουθο της “σύγκρουσης”, αντιπροσωπεύει ένα μοτίβο στην εμπλοκή των ΗΠΑ στην περιοχή. Υπήρξε μάλιστα και πρόταση να αναλάβουν τον έλεγχο της Γάζας “μετριοπαθή” (δηλαδή ελεγχόμενα από τις ΗΠΑ) καθεστώτα της περιοχής μετά τη γενοκτονία, μέχρι μια “μεταρρυθμισμένη” Παλαιστινιακή Αρχή (αρκετά εξημερωμένη ώστε να μην προκαλέσει περαιτέρω προβλήματα στους διεθνείς προστάτες της) να μπορέσει να πάρει τη θέση τους ως κυρίαρχη.

Το περιφερειακό θέατρο σύγκρουσης μεταξύ της αμερικανικής αντιδραστικής αυταρχικής συμμαχίας και της ιρανικής αντιδραστικής αυταρχικής συμμαχίας μοιάζει με την πολιτική των στρατοπέδων του Ψυχρού Πολέμου. Αν τότε οι άνθρωποι περιορίζονταν στην επιλογή μεταξύ του αμερικανικού αστικού μοντέλου και του σοβιετικού αστικού μοντέλου, σήμερα φαίνεται ότι οι επιλογές για τους λαούς της περιοχής είναι για άλλη μια φορά μεταξύ του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και των αντιδραστικών, τυραννικών, επεκτατικών και οιονεί ιμπεριαλιστικών δυνάμεων όπως το Ιράν, η Ρωσία, η Τουρκία και σε κάποιο βαθμό η Κίνα. Αυτές οι χώρες έχουν τα δικά τους οράματα για την περιοχή και τις δικές τους συμμαχίες με άλλα καταπιεστικά καθεστώτα, τα οποία όλα καταστέλλουν βίαια τα επαναστατικά κινήματα που παρεμβαίνουν στα σχέδιά τους ή απομακρύνονται από το μονοπώλιό τους στην “αντίσταση”.

Δεν θα είναι εύκολο να ξεφύγουμε από την παγίδα του να βρισκόμαστε μεταξύ αυτών των δύο στρατοπέδων και του σκοτεινού μέλλοντος που και τα δύο αντιπροσωπεύουν για την περιοχή. Αλλά θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε εστιάζοντας στους αγώνες της βάσης επί του εδάφους, αντί στα κράτη και τους πληρεξούσιούς τους. Καμία κυβέρνηση δεν πρόκειται να μας σώσει από αυτή την κόλαση.

Οι Παλαιστίνιοι έχουν προδοθεί επανειλημμένα από την ηγεσία τους. Η PLO επιδίωξε να γίνει ο “μοναδικός εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού”, μόνο για να καταστείλει την πρώτη ιντιφάντα —που είχε ξεσπάσει πέρα από τον έλεγχό της και ενάντια στις επιθυμίες της— και να βυθιστεί στην καταστροφή των Συμφωνιών του Όσλο. Συνέχισαν να εμπλέκονται πλήρως με την περιφερειακή τάξη των ΗΠΑ, καθιστώντας την ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα στην ιστορία της εξημέρωσης και εξουδετέρωσης επαναστατικών κινημάτων. Η παλαιστινιακή αντίσταση ως μια ανεξέλεγκτη και αδιακυβέρνητη δύναμη, πέρα από τον έλεγχο διαφόρων κυμάτων “εκπροσώπησης”, αρχών και μηχανισμών ειρήνευσης και χειραγώγησης, παραμένει απειλητική για όλους όσους ανταγωνίζονται να επιβάλουν τις προτιμώμενες παγκόσμιες τάξεις τους και για όποιες δυνάμεις επιδιώκουν να τη δεσμεύσουν στα δικά τους συμφέροντα.

Για χρόνια, τα καθεστώτα στον αραβικό κόσμο χρησιμοποιούσαν την παλαιστινιακή υπόθεση ως το μοναδικό ζήτημα γύρω από το οποίο επιτρεπόταν στους ανθρώπους να κινητοποιηθούν και να διαμαρτυρηθούν· αυτό τους επέτρεπε να αφήνουν τους ανθρώπους να εκτονώνονται ενώ φίμωναν την κριτική για τις δικές τους πολιτικές. Χρησιμοποιούσαν επίσης αυτό το ζήτημα για να διεκδικήσουν νομιμοποίηση, καθώς είχε πάντα ευρεία υποστήριξη από τους λαούς της περιοχής. Η Dana El-Kurd δείχνει πώς τα κινήματα που οργανώνονταν γύρω από την Παλαιστίνη σε αυτά τα κράτη έγιναν σχολεία ακτιβισμού για τους συμμετέχοντες, επιτρέποντάς τους τελικά να αντιταχθούν και στις δικές τους κυβερνήσεις. Πολλά από τα κινήματα που συμμετείχαν στην Αραβική Άνοιξη ξεκίνησαν με οργάνωση αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη.

Ακόμη και τα λεγόμενα “ριζοσπαστικά” καθεστώτα που προσποιούνταν ότι υποστηρίζουν την αντίσταση, όπως η συριακή κυβέρνηση, στράφηκαν στην επιβολή πολιορκίας και σφαγής των Παλαιστινίων μόλις οι τελευταίοι θεωρήθηκε ότι απειλούν τα συμφέροντά τους ή ότι συμμετέχουν σε κινήματα ελευθερίας, όπως στον προσφυγικό καταυλισμό της Γιαρμούκ το 2014. Είτε πρόκειται για καθεστώτα “εξομάλυνσης” είτε για καθεστώτα “αντίστασης”, οι αυταρχικοί ηγέτες πάντα αντιμετώπιζαν την παλαιστινιακή υπόθεση ως εργαλείο νομιμοποίησης, κενή ρητορική που χρησιμοποιείται για να εξασφαλίσει σταθερότητα, παρόλο που οι πολιτικές τους ήταν αντι-παλαιστινιακές στην πράξη. Σε στιγμές αλήθειας, όποτε η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο, αποκαλύπτουν τα πραγματικά τους πρόσωπα.

Σήμερα, πολλές κυβερνήσεις στην περιοχή καταστέλλουν ενεργά τα κινήματα αλληλεγγύης προς την Παλαιστίνη και την αντίθεση στη γενοκτονία, καθώς βλέπουν ότι αυτά τα κινήματα μπορεί να “ξεφύγουν από τον έλεγχο” ή να απειλήσουν τις προσπάθειες εξομάλυνσης που ελπίζουν ότι θα ενισχύσουν τις οικονομίες, τους στρατούς και τις κατασταλτικές τους ικανότητες. Ο καλύτερος τρόπος να βγούμε από αυτό το χάος μπορεί να είναι μια επαναστατική συμμαχία κινημάτων ελευθερίας σε όλη την περιοχή, και ελπίζουμε σε όλο τον κόσμο —μια Διεθνής Απελευθέρωσης που θα σταθεί περήφανα ενάντια στη διεθνή των αντιδραστικών που καθοδηγείται από τις ΗΠΑ και τη διεθνή των αυταρχικών που περιλαμβάνει το Ιράν.

Η Παλαιστίνη είναι βαθιά συνδεδεμένη με τη συριακή επανάσταση, την τραγωδία του Σουδάν, τη φεμινιστική επανάσταση στο Ιράν, την επανάσταση της Ροζάβα, την εξέγερση στον Λίβανο, τα πολλά κινήματα της Αραβικής Άνοιξης στη Μέση Ανατολή  και —σε παγκόσμιο επίπεδο— τα κινήματα Stop Cop City και Black Lives Matter στις ΗΠΑ, τους αντιαποικιακούς αγώνες των ιθαγενών λαών παντού, την αντίσταση κατά της χούντας στη Μιανμάρ, την λαϊκή ουκρανική αντίσταση στον ρωσικό ιμπεριαλισμό, και όλους τους αγώνες για ελευθερία και απελευθέρωση. Αντλούμε έμπνευση, δύναμη και διδάγματα ο ένας από τον άλλον. Μια παλαιστινιακή νίκη στη Γάζα θα έστελνε κύματα ελευθερίας στις πιο απομακρυσμένες γωνιές της γης, ενώ μια ισραηλινή νίκη θα ενθάρρυνε όσους επιδιώκουν βίαιες και γενοκτονικές στρατηγικές παντού, θα ενίσχυε την ασφυκτική λαβή των αντιδραστικών και αυταρχικών συμμαχιών πάνω σε ολόκληρους πληθυσμούς και θα τους επέτρεπε να συντρίψουν περαιτέρω τα ελευθεριακά κινήματα, είτε στο όνομα της “σταθερότητας” είτε της “αντίστασης”. Αν εξαρτόμαστε ο ένας από τον άλλον, καλύτερα να αρχίσουμε να δρούμε ανάλογα. Ποιος ξέρει πόσο χρόνο έχουμε ακόμα.

Προσπαθώντας να διαλύσουμε την Ομίχλη

Οι αναρχικοί αντέδρασαν στη γενοκτονία και πήραν μέρος στο κίνημα αλληλεγγύης από την πρώτη στιγμή, αλλά με διάφορα επίπεδα γνωστικής ασυμφωνίας. Κάποιες θέσεις ήταν συγκεχυμένες ή αφελείς, χωρίς ακριβή συσχέτιση με τα γεγονότα, χωρίς αποχρώσεις και κατανόηση των υλικών συνθηκών που επικρατούν σε διαφορετικές γεωγραφίες και πολιτικά πλαίσια. Για παράδειγμα, αναπαρήχθησαν συνθηματολογικά επιχειρήματα όπως,  “Όχι άλλος πόλεμος εκτός από τον ταξικό πόλεμο” που καλούσαν το “ισραηλινό και παλαιστινιακό προλεταριάτο” να “ενωθούν” ενάντια στους “κοινούς καταπιεστές τους” και άλλες ανοησίες ταξικού αναγωγισμού.  Άλλες θέσεις έφτασαν μέχρι την ισλαμοφοβία και τις θεωρίες συνωμοσίας: “Το Ισραήλ δημιούργησε τη Χαμάς”, “Η Χαμάς είναι ακριβώς σαν το ISIS”.

Η Χαμάς είναι το αντικείμενο της πιο σημαντικής γνωστικής ασυμφωνίας. Οι αντι-αυταρχικοί θέλουν να υποστηρίξουν το παλαιστινιακό κίνημα, όπως κάθε άλλο κίνημα για ελευθερία και απελευθέρωση, αλλά δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι η Χαμάς είναι ένα οργανικό και αναπόσπαστο μέρος αυτού του κινήματος, οπότε επινοούν ιστορίες ότι η Χαμάς είναι εφεύρεση του κατακτητή, ότι οι Παλαιστίνιοι δεν την υποστηρίζουν πραγματικά, ότι μπορούμε κάπως να πούμε την ιστορία της αντίστασης χωρίς αυτούς. Επιθυμούν κάπως να διαχωρίσουν τη Χαμάς από την ευρύτερη υπόθεση. Πόσο πιο εύκολα θα ήταν τα πράγματα αν αυτό ήταν δυνατόν!

Η Χαμάς είναι στην πραγματικότητα ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα αφιερωμένο στην απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Η ιδέα της χρήσης της θρησκευτικής έννοιας της τζιχάντ ως αντιαποικιακής αντίστασης και αυτοάμυνας δεν είναι καινούργια· πηγαίνει πίσω μέχρι τον αγώνα ενάντια στους Γάλλους στη Συρία τη δεκαετία του 1920, αν όχι παλαιότερα. Έχει εμφανιστεί στην Αλγερία και σε πολλούς άλλους αγώνες έκτοτε. Δεν έχει καμία σχέση με το σαλαφιστικό-τζιχαντιστικό είδος οργάνωσης, και το “πανισλαμικό διεθνικό χαλιφάτο” δεν τίθεται ως πρόταγμα.

Το παλαιστινιακό απελευθερωτικό κίνημα είναι ετερογενές και ποικιλόμορφο· περιλαμβάνει πολλές ιδεολογίες και ιδέες με τις οποίες μπορεί να διαφωνούμε. Η Χαμάς αξίζει κριτική για την πατριαρχία της, την ομοφοβία της, την εξάρτησή της από αντιδραστικές δυνάμεις όπως το Ιράν και το καθεστώς Άσαντ, τη βίαιη καταστολή που εξασκεί στο χώρο κυριαρχίας της. Γενναίες αντι-αυταρχικές παλαιστινιακές ομάδες έχουν ήδη προσφέρει αυτή την κριτική, όπως η Gaza Youth Breaks Out το 2011. Αλλά η κριτική μας πρέπει να είναι δίκαιη και βασισμένη στην πραγματικότητα, όχι απλώς ένας κατάλογος προκατειλημμένων αντιλήψεων.

Αυτή η συζήτηση απαιτεί επίσης να μιλήσουμε για τον Ισραηλινό εποικισμό. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να αναλύσουμε την ισραηλινή κοινωνία. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη χρήσιμη διάκριση που κάνει ο ιστορικός Ilan Pappe μεταξύ του Κράτους του Ισραήλ και του Κράτους της Ιουδαίας. Εν συντομία, από τη μία πλευρά, η φιλελεύθερη, κοσμική και “δημοκρατική” (εβραϊκή δημοκρατία, μόνο για Εβραίους) πτέρυγα της εβραϊκής υπεροχής, του απαρτχάιντ και του αποικισμού μέσω των εποίκων, αυτή που ηγείται των διαδηλώσεων ενάντια στον Νετανιάχου στο Τελ Αβίβ και άλλες ισραηλινές πόλεις. Από την άλλη πλευρά, η πιο ακροδεξιά, θεοκρατική και ανοιχτά φασιστική πτέρυγα, που αποτελείται κυρίως από Εβραίους οργανωτές πογκρομ στη Δυτική Όχθη και τους συμμάχους τους. Ο αντιφασίστας συγγραφέας και δημοσιογράφος David Sheen προσφέρει ένα άλλο χρήσιμο σχήμα, διαιρώντας την ισραηλινή κοινωνία σε στρατόπεδα υπεροχής, οπορτουνισμού, μεταρρύθμισης και ανθρωπισμού.

Όλες αυτές οι αναλύσεις εξερευνούν την εσωτερική συζήτηση εντός της κοινωνίας των εποίκων σχετικά με τον καλύτερο τρόπο διαχείρισης του απαρτχάιντ, του αποικισμού περισσότερων εποίκων, της εθνοκάθαρσης και της γενοκτονίας. Αυτές οι κοινωνικές ρήξεις δεν είναι καινούργιες, αλλά έχουν οξυνθεί τους τελευταίους μήνες. Αν δεν τις κατανοήσουμε, μπορεί να καταλήξουμε σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Για παράδειγμα, κάποιοι σύντροφοι αναφέρουν τις διαδηλώσεις κατά του Νετανιάχου για να τον πιέσουν να δεχτεί κατάπαυση του πυρός ώστε να συνάψει συμφωνία με την αντίσταση για την απελευθέρωση ομήρων, ως απόδειξη ότι πολλοί Ισραηλινοί αντιτίθενται στο καθεστώς. Κάποιοι το παρουσιάζουν ακόμη και ως ένα μαζικό αντιπολεμικό κίνημα. Αυτό είναι ανακριβές. Ταιριάζει στην αναρχική αφήγηση επειδή είμαστε συνηθισμένοι να επιμένουμε στη διάκριση μεταξύ λαών και κρατών, και πολλοί Ισραηλινοί πράγματι αντιτίθενται στον Νετανιάχου. Αλλά η υποστήριξη για τη γενοκτονία είναι συντριπτική σε διάφορα πολιτικά στρατόπεδα.

Μια τεράστια πινακίδα με φώτα νέον πάνω από διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ λέει όλη την ιστορία—φέρτε πίσω (τους ομήρους), και μετά πηγαίνετε πίσω (στη Γάζα). Αυτή είναι μια αναιδής πρόταση να συνεχιστούν οι μάχες μόλις απελευθερωθούν οι Ισραηλινοί αιχμάλωτοι. Αυτό δεν εκπροσωπεί απαραίτητα όλους τους χιλιάδες συμμετέχοντες, αλλά δείχνει τη Σιωνιστική λογική αυτών των διαδηλώσεων—άλλη μια εκδήλωση εβραϊκής υπεροχής, ίσως το φιλελεύθερο στρατόπεδό της, αλλά παρ’ όλα αυτά, δεν εκδηλώνεται καμία ανησυχία για τις παλαιστινιακές ζωές εκεί. Ειλικρινείς, γνήσιες, αντισιωνιστικές φωνές που καλούν να τερματιστεί η γενοκτονία υπάρχουν στο Ισραήλ, και διοργανώνουν μικρές διαδηλώσεις κάθε τόσο, οι οποίες συχνά καταστέλλονται από την αστυνομία και δέχονται επιθέσεις από φασίστες. Είναι μια μικρή, μισητή και ασήμαντη μειοψηφία, χωρίς ελπίδα να γίνει μαζική πολιτική δύναμη οποιαδήποτε στιγμή στο εγγύς μέλλον.

Η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι όταν έρχεται η ώρα να διαπραχθεί μια σφαγή, η ισραηλινή κοινωνία παραμερίζει όλες τις μικροδιαφορές, σταματά να προσποιείται ότι είναι μια κοινωνία πολιτών σε ένα “δημοκρατικό κράτος”, και ενώνεται για το έργο. Τότε αποκαλύπτεται τι είναι το Ισραήλ στην πραγματικότητα: μια τεράστια στρατιωτική βάση. Δεν υπάρχει μαζική αντίθεση στη γενοκτονία. Οι μαζικές διαμαρτυρίες κατά της δικαστικής μεταρρύθμισης σταμάτησαν για λίγους μήνες μετά το σοκ της 7ης Οκτωβρίου, στη συνέχεια επανεμφανίστηκαν με τη μορφή διαμαρτυριών για την απελευθέρωση ομήρων, ανανεώνοντας τη συζήτηση για τη διαχείριση της γενοκτονίας. Όλες οι απειλές των εφέδρων για άρνηση υπηρεσίας τερματίστηκαν μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023· ποτέ δεν είχαν πραγματικά την πρόθεση να τις υλοποιήσουν. Η εξέγερση και η διαμαρτυρία στο Ισραήλ περιορίζονται πάντα σε στενές Σιωνιστικές αφηγήσεις που καθορίζουν ρητά τι είναι αποδεκτό και τι όχι. Οι φασιστικές και φιλελεύθερες πτέρυγες του Σιωνισμού μπορεί να το εκφράζονται  διαφορετικά, αλλά η εβραϊκή υπεροχή και η πλήρης απανθρωποποίηση των Παλαιστινίων είναι τα κοινά νήματα.

Η κατάσταση ήταν ήδη άσχημη, αλλά η ριζοσπαστική αριστερά έχει συρρικνωθεί σημαντικά από τις 7 Οκτωβρίου, με τις επιθέσεις να σοκάρουν την ισραηλινή κοινωνία στον πυρήνα της, αφυπνίζοντας τις ανησυχίες των εποίκων και ωθώντας πολλούς “αριστερούς” στη ζεστή αγκαλιά της εβραϊκής υπεροχής. Μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί. Ο λόγος για αυτό είναι ότι η “ισραηλινή αριστερά” βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδέα ότι “το τέλος της κατοχής” (αποαποικιοποίηση) θα σήμαινε ότι θα μπορούσαν να συνεχίσουν τον βολικό τρόπο ζωής τους ως έποικοι χωρίς τις ενοχές. Για παράδειγμα, ένα από τα κύρια μηνύματα του αντι-κατοχικού μπλοκ κατά τη διάρκεια του μαζικού κινήματος ενάντια στη δικαστική μεταρρύθμιση που υπήρχε μέχρι τις 7 Οκτωβρίου ήταν ότι “η κατοχή” (που συνήθως σημαίνει την κατοχή του 1967) είναι ένα “εμπόδιο στην ισραηλινή δημοκρατία”, και αν μόνο μπορούσαμε να το φροντίσουμε αυτό, τα υπόλοιπα θα ήταν εντάξει. Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που να βλέπει ότι ολόκληρο το ισραηλινό καθεστώς είναι παράνομο, ότι η κατοχή ξεκίνησε το 1948 και όχι το 1967, ότι η γη είναι κλεμμένη από τον ποταμό μέχρι τη θάλασσα και η αποαποικιοποίηση σημαίνει τη ριζική μεταμόρφωση των σχέσεων εξουσίας.

Ο Alfredo Bonanno είχε πει: “Η ιδανική λύση, τουλάχιστον όσο μπορούν να δουν, όλοι όσοι έχουν στην καρδιά τους την ελευθερία των λαών, θα ήταν η γενικευμένη εξέγερση. Με άλλα λόγια, μια ιντιφάντα που ξεκινά από τον ισραηλινό λαό και είναι ικανή να καταστρέψει τους θεσμούς που τους κυβερνούν.” Μου αρέσει ο Bonanno και πιστεύω ότι οι περισσότερες παρατηρήσεις του είναι λαμπρές, αλλά αυτή η συγκεκριμένη ανάλυση δεν ταιριάζει με την πραγματικότητα στο συγκεκριμένο έδαφος. Είναι μέρος μιας μακράς παράδοσης δυτικών στοχαστών που επικεντρώνονται στην κοινωνία των εποίκων, σαν να μπορούσε να είναι ένα ουσιαστικό όχημα για αλλαγή. Διαφωνώ έντονα. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο κοινωνιών εποίκων ή δουλοκτητών που να εξεγείρονται ενάντια στα δικά τους προνόμια, και δεν νομίζω ότι η Παλαιστίνη θα ήταν η πρώτη που θα ξέφευγε από αυτήν την τροχιά.

Υπάρχουν αποικιακές κοινωνίες εποίκων, όπως οι ΗΠΑ, που κατάφεραν να αναπτύξουν μια περήφανη παράδοση προδοτών της φυλής τους μετά από μια μακρά, πολυεττή εξέλιξη. Το είδαμε αυτό κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του George Floyd· η γαλλική Αλγερία προσφέρει ένα άλλο παράδειγμα. Πιστεύω ότι αυτό είναι θεωρητικά δυνατό για την κοινωνία των εποίκων στην Παλαιστίνη, ίσως σε κάποιο σημείο στο μέλλον, αλλά πιθανότατα όχι τώρα. Κάποιοι Ισραηλινοί πήγαν πολύ πέρα από την “ισραηλινή αριστερά” και πρόδωσαν πλήρως “την ίδια” την κοινωνία τους, άλλαξαν πλευρά και εντάχθηκαν στον παλαιστινιακό λαϊκό αγώνα, υπό παλαιστινιακούς όρους και ηγεσία. Μερικοί μάλιστα εντάχθηκαν στον ένοπλο αγώνα. Αυτοί είναι πολύ λίγοι, μακριά από το να αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό φαινόμενο στην ισραηλινή κοινωνία.

Όσοι θέλουν να εκφράσουν αλληλεγγύη με τους πολύ λίγους αντισιωνιστές Ισραηλινούς πρέπει να το κάνουν. Είναι ένας καλός σκοπός και θα το εκτιμούσαν. Αλλά ειλικρινά, η υποστήριξη στην παλαιστινιακή αντίσταση είναι πολύ πιο σημαντική αυτή τη στιγμή. Πρέπει να σταθούμε με την αντίσταση ενάντια στη γενοκοτονία και την βία του αποικισμού που διαπράττουν οι έποικοι.

Αυτό μπορεί να είναι άβολο, αλλά πρέπει να μπορούμε να κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Κανείς δεν χρειάζεται να συμφωνήσει μαζί μου, μιλάω από τη δική μου οπτική γωνία, τις εμπειρίες μου και τις  συνθήκες της ζωής μου, και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μια προσπάθειά μου να απευθυνθώ στο πολιτικό στρατόπεδο καταγωγής μου, την αντισιωνιστική ισραηλινή ριζοσπαστική αριστερά.

Κατά τη γνώμη μου, η “Ισραηλινή Αριστερά” είναι ένα αδιέξοδο. Δεν έχω λόγο να αμφιβάλλω για τις προθέσεις πολλών από τους πρώην και τωρινούς συντρόφους μου στο “αντι-κατοχικό μπλοκ” και το “ριζοσπαστικό μπλοκ” στο Τελ Αβίβ και άλλες πόλεις. Είναι ειλικρινείς, γενναίες, επαναστατικές ψυχές· πολλοί από αυτούς είναι πραγματικά εκεί για τις ζωές των Παλαιστινίων, αγωνίζονται για να τερματίσουν τη γενοκτονία.

Αλλά όσοι κατάφεραν να ξεφύγουν από τη λατρεία του Σιωνισμού πρέπει τώρα να κάνουν ένα ακόμη βήμα μπροστά. Σε αυτούς, θέλω να πω ότι πρέπει να σταματήσουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως δρώντες μέσα στην ισραηλινή κοινωνία, προσπαθώντας να τη βελτιώσουμε ή να τη μεταρρυθμίσουμε για να τη σώσουμε από τον εαυτό της. Θα ήταν καλύτερο να υιοθετήσουμε το πλαίσιο του Al-Araj για το στρατόπεδο απελευθέρωσης έναντι του αποικιακού στρατοπέδου⁴, και την κατανόηση του Fanon για την υιοθέτηση της ταυτότητας της αντίστασης ως πολιτική επιλογή παρά ως ζήτημα φυλής ή καταγωγής, και να εργαστούμε για να απαλλαγούμε εντελώς από την ταυτότητα του εποίκου.

Αυτό είναι που οι Παλαιστίνιοι μας καλούν να κάνουμε εδώ και χρόνια. Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση μιας άρρωστης κοινωνίας· δεν θα λειτουργήσει να απευθυνόμαστε στα συμφέροντα ενός συστήματος που είναι σάπιο μέχρι τον πυρήνα του. Δεν υπήρξε ούτε ένα δευτερόλεπτο στην ιστορία αυτού του κράτους από την ίδρυσή του που να μην βασίζεται σε έντονη βία και πλήρη απανθρωποποίηση των αντιπάλων. Αυτό είναι ένα κάλεσμα για λιποταξία, πλήρη προδοσία της φυλής και προδοσία, αλλαγή πλευράς, με όλους τους κινδύνους, την καταστολή, τα βασανιστήρια και το θάνατο που μπορεί να συνεπάγεται. Αυτό δεν είναι εύκολο, αλλά έχουμε μια πλούσια παγκόσμια ιστορία από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε. Μπορούμε να θυμηθούμε τον John Brown και την πολιτοφυλακή του, ή τους Γάλλους στην Αλγερία που άλλαξαν πλευρά και εντάχθηκαν στο FLN (Front de Libération Nationale, “Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο”). Αυτό που κατάλαβαν αυτοί οι άνθρωποι, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές, ήταν ότι παρά το τι μας λένε οι φιλελεύθερες ερμηνείες της “πολιτικής ταυτότητας”, όταν σε καλεί μια επανάσταση, δεν έχει νόημα να είσαι ένας παθητικός “σύμμαχος” της ή να προστατεύεις τα προνόμιά σου, αλλά οφείλεις να ρίχνεσαι ολόψυχα στον αγώνα. Η ταυτότητα τελικά είναι μια πολιτική επιλογή, βασισμένη πολύ περισσότερο στις πράξεις σου, παρά στην καταγωγή σου.

“Ο έποικος δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που πρέπει να σκοτωθεί. Πολλά μέλη της μάζας των αποικιοκρατών αποδεικνύονται πολύ, πολύ πιο κοντά στον εθνικό μας αγώνα από ορισμένους γιους του έθνους μας.”

–Frantz Fanon, Της Γης οι Κολασμένοι

Οι ανησυχίες για την αποαποικιοποίηση έχουν βάση, δεν πηγάζουν από το πουθενά, μιας και αυτή είναι μια διαδικασία που δεν μπορεί να μας εγγυηθεί τίποτα. Ούτε καν την ίδια την απελευθέρωση, για να είμαστε ειλικρινείς. Κάποια αποικιακά καθεστώτα έχουν τελειώσει κάπως ειρηνικά, με μετάβαση καθεστώτος και επιτροπές συμφιλίωσης, όπως στη Νότια Αφρική· άλλα έχουν τελειώσει σε λουτρό αίματος, όπως στην Αλγερία.

Ακόμη και το ελευθεριακό, συνομοσπονδιακό παράδειγμα της Ροζάβα δεν ήταν μια ομαλή διαδικασία. Kαμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν ήταν τέλεια. Η απελευθέρωση, στην πραγματική ζωή, είναι πάντα μια ακατάστατη και αιματηρή διαδικασία.

Οι Eve Tuck και K. Wayne Yang, στο δοκίμιό τους “Η αποαποικιοποίηση δεν είναι μεταφορικό σχήμα”, εξηγούν ότι η αποαποικιοποίηση είναι ασύμμετρη με άλλους αγώνες κοινωνικής δικαιοσύνης— προορίζεται να είναι ανατρεπτική, καθώς αναμφίβολα θα εκδιώξει τους έποικους —συμπεριλαμβανομένων και των εργατών εποίκων — από τους κλεμμένους πόρους και τους τόπους που αυτοί καταπατούν παράνομα σήμερα. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς για το τι λέμε.

Για παράδειγμα, στη συζήτηση για το σύνθημα “από τον ποταμό έως τη θάλασσα η Παλαιστίνη θα’ναι ελεύθερη”, και σχετικά με το αν αυτή η φράση σημαίνει “δημοκρατία” ή “κατάργηση του κράτους του Ισραήλ”— η απλή απάντηση είναι ότι σημαίνει και τα δύο. Η αποαποικιοποίηση υπό παλαιστινιακούς όρους— η κατάργηση του Σιωνισμού, η επιστροφή των προσφύγων στους τόπους τους, το τέλος της στρατιωτικής διοίκησης και τα ίσα πολιτικά δικαιώματα— θα σημαίνει ότι η Παλαιστίνη επιστρέφει σε αυτό που ήταν πριν από τον Σιωνιστικό αποικισμό, μια γη με αραβική πλειοψηφία. Πιστεύω ότι οι Εβραίοι θα είναι ευπρόσδεκτοι να μείνουν— όσοι είναι πρόθυμοι να ζήσουν ισότιμα με τον υπόλοιπο λαό στη γη, χωρίς ένα ρατσιστικό σύστημα διαχωρισμού και προνομίων βασισμένο στην εθνότητα.

Όσον αφορά τον ταξικό αναγωγισμό, δεν υπάρχει υλική βάση για “ταξική αλληλεγγύη” μεταξύ “Παλαιστινίων και Ισραηλινών”. Υπό το καθεστώς του εποικισμού, αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι στην ίδια τάξη μεταξύ τους όποια και αν είναι η οικονομική τους κατάσταση. Εβραίοι και Άραβες δεν είναι ίσοι, ούτε καν όταν εργάζονται στους ίδιους χώρους εργασίας.

Όπως σημείωσε ο Frantz Fanon, σε ένα αποικιακό πλαίσιο, η εθνική καταπίεση είναι πρωταρχική και η ταξική καταπίεση είναι δευτερεύουσα. Οι αποικίες εποίκων δεν εκμεταλλεύονται απλώς την εργατική δύναμη των αποικιοκρατούμενων ή τους εδαφικούς πόρους της αποικίας, όπως άλλα είδη αποικιοκρατίας· βασίζονται στην πλήρη εξάλειψη των αποικιοκρατούμενων μέσω εθνοκάθαρσης, γενοκτονίας ή και των δύο.

Σύμφωνα με τον Ισραηλινό ιστορικό Ilan Pappe, ο Σιωνισμός, όπως κάθε άλλο κίνημα αποικισμού εποίκων, απαιτεί την εξόντωση ή την εκδίωξη του γηγενούς πληθυσμού για να πετύχει. Πολλά τέτοια κινήματα αποτελούνταν από Ευρωπαίους πρόσφυγες που ξέφευγαν από τον αποκλεισμό και τις διώξεις, αναζητώντας ένα μέρος για να χτίσουν τη δική τους νέα Ευρώπη. Οι ιθαγενείς πληθυσμοί είναι πάντα εμπόδιο σε τέτοια ουτοπικά οράματα, και έτσι η λύση είναι συνήθως μια μαζική εκστρατεία γενοκτονίας και εθνοκάθαρσης. Παρόμοια αποικιακά εγχειρήματα εποίκων, όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Νότια Αφρική και ο Καναδάς, συχνά βρήκαν επίσης μια θρησκευτική δικαιολογία για εποικισμό, χρησιμοποίησαν μια υπερδύναμη για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια ξένη γη, και στη συνέχεια αναζήτησαν τρόπους να απαλλαγούν τόσο από την αυτοκρατορία που τους βοήθησε όσο και από την πλειοψηφία του ιθαγενούς πληθυσμού.

Το Ισραήλ έχει καταστήσει αρκετά σαφές ότι όπου επιδόθηκε σε μαζικές εκστρατείες εθνοκάθαρσης, όπως το 1948, ή κατά τη διάρκεια της τρέχουσας γενοκτονίας στη Γάζα, οι στόχοι του δεν είναι το παλαιστινιακό προλεταριάτο, αλλά οι Παλαιστίνιοι ως λαός. Όλες οι τάξεις και οι κοινωνικές ομάδες είναι στόχος. Αν ακόμη και ο Μαρξ αναγνώρισε ότι ο αγώνας για το οκτάωρο στις ΗΠΑ δεν μπορούσε πραγματικά να ξεκινήσει πριν από την κατάργηση της δουλείας, οι σημερινοί Δυτικοί αριστεροί θα πρέπει να μπορούν να καταλήξουν στα ίδια συμπεράσματα σχετικά με τον αποικισμό εποίκων και το απαρτχάιντ. Αν θέλουμε να έχουμε μια ουσιαστική βάση στο κίνημα αλληλεγγύης, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κάποια ζητήματα δεν μπορούν να αναχθούν στην τάξη.

Οι επαναστάτες έχουν ήδη κάνει αυτό το λάθος στο παρελθόν. Πολλοί άνδρες αναρχικοί στην CNT (Confederación Nacional del Trabajo, “Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας”) κατά τη διάρκεια της Ισπανικής επανάστασης απέρριψαν την γυναικεία οργάνωση Mujeres Libres (“Ελεύθερες Γυναίκες”), διακηρύσσοντας ότι η έμφυλη καταπίεση ήταν δευτερεύουσα στον ταξικό αγώνα, και ότι σε κάθε περίπτωση η επανάσταση θα την έλυνε. Σήμερα, ξέρουμε ότι η ανατροπή του καπιταλισμού δεν θα καταργήσει απλώς την πατριαρχία. Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μια αταξική κοινωνία που θα εξακολουθούσε να είναι σεξιστική και καταπιεστική προς τις γυναίκες και τα άλλα φύλα.

Κάποιοι αριστεροί βλέπουν το κίνημα των Κιμπούτς ως παράδειγμα ελευθεριακών σοσιαλιστικών κοινωνιών, αγνοώντας το γεγονός ότι τα Κιμπούτς είναι ένα ρατσιστικό και αποικιοκρατικό εγχείρημα μόνο για Εβραίους, χτισμένο στο πλαίσιο της Σιωνιστικής κλοπής γης, συχνά πάνω στα φυσικά ερείπια χωριών που υπέστησαν εθνοκάθαρση. Χωρίς μια κατάλληλη ανάλυση του αποικισμού εποίκων και μια κατανόηση της εθνικής καταπίεσης ως πρωταρχικού ζητήματος από μόνο του, οποιαδήποτε κατανόηση της κατάστασης στην Παλαιστίνη θα παραμείνει μια αμήχανη προσπάθεια εισαγωγής ξένων κοσμοθεωριών και λύσεων σε γεωγραφίες με ριζικά διαφορετικά προβλήματα.

Μαζί με τη δέσμευση για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, θα ήθελα να προτείνω στους συντρόφους να επιτρέψουν στην Παλαιστίνη να τους απελευθερώσει επίσης. Μπορεί να λειτουργήσει και προς τις δύο κατευθύνσεις. Μη συμμετέχετε στο κίνημα μόνο για να κηρύξετε, αλλά και για να ακούσετε. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τις προοπτικές και τις κριτικές μας, αλλά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία για να εμπλουτίσουμε τους εαυτούς μας και να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας μαθαίνοντας από άλλους απελευθερωτικούς αγώνες, αντί απλά να προσπαθούμε να επιβάλουμε τις προκατειλημμένες αντιλήψεις μας σε αυτούς. Θα ήθελα πολύ να συζητήσω ευαίσθητα θέματα με τους Παλαιστίνιους συντρόφους μου, όπως την εξάρτηση της ένοπλης αντίστασης από αντιδραστικά στοιχεία όπως το Ιράν και η Συρία του Άσαντ.⁵ Αλλά πρέπει να μπορώ να το κάνω αυτό ως σύντροφος, από μέσα από τον αγώνα, αφού αναπτύξω σχέσεις εμπιστοσύνης και αποδεχτώ μια παλαιστινιακή κοσμοθεωρία, όχι ως ενοχλητικός αριστερός που ασκεί κριτική από έξω. Αν το μόνο που κάνουμε είναι να περνάμε χρόνο με αυτούς που μας μοιάζουν, αυτό τελικά θα φανεί, και θα αντανακλάται άσχημα πάνω μας. Οι άνθρωποι το παρατηρούν αυτό, και θα υπονομεύσει τις σχέσεις εμπιστοσύνης που προσπαθούμε να χτίσουμε μέσα στο κίνημα.

Αντιμέτωποι με την Εποχή της Γενοκτονίας

Η αποικιοκρατική παγκόσμια τάξη έχει χωρίσει τον κόσμο στο “πολιτισμένο” μέρος, τον απρόσβλητο Παγκόσμιο Βορρά όπου επικρατεί η φιλελεύθερη δημοκρατία, και σε απέραντα πεδία γενοκτονίας γεμάτα με πλεονάζοντα πληθυσμό προς εξόντωση, υποδούλωση, λεηλασία πόρων και λήθη. Σε ένα πλαίσιο αποικισμού εποίκων, αυτή η διαδικασία συμβαίνει στην ίδια επικράτεια, χωρίς τη γεωγραφική απόσταση μεταξύ της αποικίας και της μητρόπολης. Γκέτο, πολιορκημένες πόλεις, στρατιωτική διοίκηση και ένα σύστημα εθνοτικού διαχωρισμού κατασκευάζονται, διαιρώντας τους αποικιοκρατούμενους σε διάφορες τάξεις καταπιεσμένων ανθρώπων, χτίζοντας νοητικά εμπόδια όπου απουσιάζουν τα φυσικά, και διασφαλίζοντας την αποτροπή οποιασδήποτε ανάμειξης γηγενών και εποίκων.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους η αποικιακή τάξη μπορεί να βγει εκτός ισορροπίας. Ένας τρόπος είναι ο φασισμός, όπου οι αποικιακές πρακτικές μεταφέρονται στο εσωτερικό, στη μητρόπολη. Σε αυτή την περίπτωση, γενοκτονικές και φυλετικοποιητικές πρακτικές που προηγουμένως προορίζονταν για τον πλεονάζοντα πληθυσμό στις αποικίες χρησιμοποιούνται εναντίον ανεπιθύμητων πληθυσμών στην πατρίδα. Αλλά η αποικιακή τάξη μπορεί επίσης να βγει εκτός ισορροπίας κατά τη διάρκεια εξεγέρσεων. Οι γηγενείς, αρνούμενοι να περιοριστούν στη θέση τους, σπάνε το υποτιθέμενα απρόσβλητο φρούριο της αποικίας —που αποδεικνύεται πολύ προσβάσιμο— και, όπως το έθεσε ο Fanon, πλημμυρίζουν τις απαγορευμένες πόλεις, παίρνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους.

Το Ισραήλ επιδίωξε για δεκαετίες να διατηρήσει έναν πληθυσμό εκδυτικισμένων, φιλελεύθερων δημοκρατικών εποίκων, βιώνοντας το σπίτι (Ευρώπη) μακριά από το σπίτι, αφού το αρχικό τους σπίτι έγινε πολύ επικίνδυνο γι’ αυτούς. Άλλοι, μη Ευρωπαίοι Εβραίοι ήταν ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχουν, εφόσον ήταν Εβραίοι και αποδέχονταν τη δυτική ηγεμονία. Τσιμεντένια τείχη, απομονωμένα γκέτο και νοητικά εμπόδια εγκαταστάθηκαν για να διαχωρίσουν την κοινωνία των εποίκων από την βάναυση καθημερινή βία που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση αυτής της τάξης. Δεν υπάρχει ένας μόνο τρόπος να γίνει αυτό. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν πολιτιστική εξάλειψη (για παράδειγμα, οι Παλαιστίνιοι με ιθαγένεια γίνονται “Ισραηλινοί- Άραβες”)· μαζικές εκστρατείες εθνοκάθαρσης όταν είναι δυνατόν (όπως το 1948) και όταν όχι— μικρές, όπως ο εξιουδαϊσμός της Γαλιλαίας⁶, του Νακάμπ και γειτονιών στην Ιερουσαλήμ, τη Γιάφα και τη Χάιφα⁷· στρατιωτική διοίκηση⁸· διαχείριση συγκρούσεων, αυστηρός φυλετικός διαχωρισμός και αντιεξέγερση, όπως φαίνεται στις Συμφωνίες του Όσλο, το τείχος διαχωρισμού στη Δυτική Όχθη και την πολιορκία της Γάζας· και γενοκτονία. Σήμερα φαίνεται ότι η διαχείριση των συγκρούσεων, τουλάχιστον, απέτυχε να αποδώσει.

Το Ισραήλ έχει ταπεινωθεί περισσότερες από μία φορές τα τελευταία χρόνια. Το κράτος έχασε τον έλεγχο κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του 2021 και ξανά στις 7 Οκτωβρίου 2023. Οι Παλαιστίνιοι έχουν αποδείξει ξανά και ξανά ότι είναι μια ανεξέλεγκτη δύναμη, ικανή να απειλήσει μια πυρηνική υπερδύναμη που υποστηρίζεται από την ισχυρότερη αυτοκρατορία στον κόσμο, παρά το γεγονός ότι αυτή η αυτοκρατορία ξοδεύει δισεκατομμύρια δολάρια σε μηχανισμούς ασφαλείας, αντιεξέγερσης και προηγμένης τεχνολογίας. Οι Ισραηλινοί έχουν παρατηρήσει ότι το κράτος είναι ανίκανο να παρέχει ασφάλεια παρά την τεράστια δύναμή του, και αρχίζουν να πανικοβάλλονται. Μπορούμε μόνο να περιμένουμε ότι η τιμωρία για την εξέγερση θα γίνεται όλο και πιο σκληρή κάθε φορά καθώς αυξάνεται η πίεση από τους σοκαρισμένους Ισραηλινούς και τις διεθνείς δυνάμεις να κρατήσουν τους επαναστατημένους Παλαιστίνιους υπό έλεγχο.

Είναι απολύτως πιθανό ότι καθώς περνάει ο καιρός, τα πεδία γενοκτονίας θα επεκταθούν, και περισσότεροι άνθρωποι θα αντιμετωπίζονται ως πλεονάζων πληθυσμός. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι εμείς, οι προνομιούχοι πολίτες του “πολιτισμένου” κόσμου, δεν θα βρεθούμε τελικά στη λάθος πλευρά αυτού του τείχους. Οι φυλετικοποιημένες μειονότητες το γνωρίζουν ήδη αυτό, και όσο για τους υπόλοιπους από εμάς—δεν πρέπει να βασιζόμαστε στη λευκότητά μας, όπως ανακάλυψαν οι Εβραίοι κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ιρλανδοί υπό τη βρετανική κατοχή, και οι Ουκρανοί το ανακαλύπτουν σήμερα. Ακριβώς όπως η λευκότητα μπορεί να αποδοθεί, μπορεί επίσης να αφαιρεθεί.

Κάθε φορά που μια αυτοκρατορία χαρακτηρίζει ένα νέο δημογραφικό ως πλεονάζοντα πληθυσμό, τα σύνορα γύρω από τον “πολιτισμό” μετατοπίζονται. Όσο περισσότερο επιτυγχάνουν να παγιδεύσουν ένα αυξανόμενο μέρος του πληθυσμού της γης σε μια ζωντανή κόλαση, τόσο πιο ζοφερό και αβέβαιο γίνεται και το δικό μας μέλλον. Όσο περισσότερο επιτυγχάνουν να συντρίψουν την εξέγερση των ανεπιθύμητων, τόσο περισσότερο η επιτυχία τους θα εκπαιδεύει άλλες αυτοκρατορίες και ανταγωνιστικές παγκόσμιες τάξεις. Ακριβώς όπως εμείς εμπνεόμαστε από κάθε εξέγερση σκλάβων και τα εξεγερμένα γκέτο αυτού του κόσμου, έτσι και τα καθεστώτα αντλούν τεχνογνωσία και έμπνευση το ένα από το άλλο όταν πρόκειται για την καταστολή. Είμαστε όλοι μας, βαθιά συνδεδεμένοι.

Τι πρέπει να κάνουμε, εμείς που βρισκόμαστε σε αυτή ή εκείνη την κρατική οντότητα, πολίτες του Παγκόσμιου Βορρά, είτε ως έποικοι στην αποικία είτε στον αυτοκρατορικό πυρήνα; Είναι δύσκολο για μένα να πω. Βρισκόμενος στο κατεχόμενο έδαφος, στο Εσωτερικό, το οποίο, όπως είπα, δεν επαναστατεί ανοιχτά αυτή τη στιγμή, είναι δίκαιο να υποστηρίζω πράγματα που δεν κάνω ο ίδιος; Νιώθουμε την ανάγκη για εξέγερση, αλλά οι κοινότητές μας είναι ερειπωμένες και σπασμένες, οι άνθρωποι είναι παραλυμένοι και οι πληγές είναι ακόμα ανοιχτές από τον τελευταίο γύρο καταστολής. Δεν μπορώ να πω σε κανέναν τι να κάνει. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μοιραστώ την οπτική μου. Εσείς πρέπει να αναλύσετε τις συνθήκες σας και να δείτε τι ταιριάζει να κάνετε.

Σύντροφοι στον αυτοκρατορικό πυρήνα της λεγόμενης Βόρειας Αμερικής έχουν δείξει κάποια εκπληκτική και εμπνευσμένη αντίσταση. Το ίδιο και σύντροφοι στην Ευρώπη. Σαμποτάζ, αποκλεισμοί λιμανιών, πορείες, καταλήψεις πανεπιστημιουπόλεων—όλα αυτά είναι απαραίτητα, και κάποια έχουν επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα . Δεν θέλω να ισχυριστώ, όπως κάνουν κάποιοι, ότι αυτές οι ενέργειες δεν έχουν πετύχει τίποτα μέχρι τώρα. Δεν ξέρουμε ποια θα ήταν η κατάσταση της Γάζας αυτή τη στιγμή αν δεν υπήρχαν αυτές οι θαρραλέες ενέργειες. Η οικοδόμηση του κινήματος είναι σημαντική από μόνη της. Μια ολόκληρη νέα γενιά έχει πολιτικοποιηθεί και ριζοσπαστικοποιηθεί, και θα συνεχίσει τους αγώνες.

Αλλά ένα πράγμα είναι βέβαιο. Δεν σταματήσαμε τη γενοκτονία.

Πρέπει να επικεντρωθούμε. Η γενοκτονία βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και ένα χρόνο, και σε αυτό το σημείο, δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης ή περιορισμού της στη Γάζα. Πιστεύω ότι η ώρα για δικιά μας κλιμάκωση είναι τώρα. Οι επιπτώσεις είναι τεράστιες. Αυτή τη στιγμή, το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να πάει σε πόλεμο με τον Λίβανο και ίσως και με το Ιράν. Το χειρότερο σενάριο φαίνεται να ξετυλίγεται. Αυτό θα κάνει την κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχο ακόμα περισσότερο· θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πλήρη περιφερειακό πόλεμο που θα περιλαμβάνει μια αδιανόητη ποσότητα θανάτου και καταστροφής. Αντιμετωπίζουμε μια εντελώς ψυχωτική παγκόσμια τάξη που έχει σκοπό να προκαλέσει τη μέγιστη καταστροφή σε ό,τι στέκεται στο δρόμο της. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε παθητικοί θεατές. Είμαστε εμπλεκόμενοι και ό,τι συμβεί θα αντανακλάται σε εμάς.

Από ό,τι φαίνεται, κατά τη διάρκεια των καταλήψεων στα πανεπιστήμια το περασμένο εξάμηνο, οι σύντροφοι στις ΗΠΑ ανέπτυξαν πολλά εξεγερτικά στοιχεία για να καταφέρουν να αναπτυχθούν και να επεκταθούν. Αντιμετώπισαν επίσης πολλούς αστυνομικούς—κάποιους με στολή, άλλους κρυμμένους μέσα στο κίνημα, όπως φιλελεύθερους, ειρηνιστές, επαγγελματίες “ακτιβιστές” και ρεφορμιστές. Οι άνθρωποι πρέπει να βρουν τρόπους να τους αντιμετωπίσουν όλους αυτούς. Μην πέσετε στην παγίδα τακτικών αντιεξέγερσης που στοχεύουν να σας ειρηνεύσουν, να διαιρέσουν και να κατακερματίσουν το κίνημα, να ορίσουν για εσάς τι είναι “αποδεκτό” και “νόμιμο”, ή να οριοθετήσουν τα όρια της διαμαρτυρίας. Να είστε γενναίοι, ανεξέλεγκτοι και ακυβέρνητοι. Τα υπόλοιπα εναπόκεινται σε εσάς να τα αναλύσετε, όσον αφορά τις τακτικές, αλλά μην αφήσετε κανέναν να σας περιορίσει.

Επίσης—αγνοήστε τις εκστρατείες δυσφήμισης. Μπορεί να γίνουν πιο δυνατές αν το κίνημα γίνει πιο επιτυχημένο. Είδα ήδη Σιωνιστικά μέσα ενημέρωσης και προπαγάνδας να απεικονίζουν τις διαμαρτυρίες ως “αντισημιτικά πογκρόμ”. Δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να ξοδέψω ούτε μια στιγμή εξηγώντας πόσο γελοίο είναι αυτό.

Όλοι ξέρουμε ότι οι κατασταλτικές υπηρεσίες του Ισραήλ και των ΗΠΑ εκπαιδεύονται μαζί και μοιράζονται συμβουλές, οδηγίες,  εργαλεία και τακτικές για το πώς να καταστέλλουν πληθυσμούς και κινήματα ελευθερίας. Αυτό θα πρέπει να ανησυχεί όποιον εμπλέκεται σε τοπικούς αγώνες, όπως το Stop Cop City, το Black Lives Matter, την αλληλεγγύη με τους Ιθαγενείς και την υποστήριξη μεταναστών και προσφύγων. Ξέρουμε επίσης ότι το Ισραήλ εξάγει όπλα και κατασταλτική τεχνολογία παντού. Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται για την αυτοματοποίηση της αναγνώρισης και εξόντωσης “υπόπτων”. Και ξέρουμε ότι λειτουργεί και προς την αντίθετη κατεύθυνση—το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα (και τώρα και τον Λίβανο) με αμερικανικά όπλα και πλήρη υποστήριξη. Αυτός είναι ένας αμερικανικός (και ευρωπαϊκός) πόλεμος όσο και ισραηλινός. Ο αυτοκρατορικός πυρήνας του Παγκόσμιου Βορρά είναι απόλυτα εμπλεκόμενος και είναι ενεργό μέρος της επιθετικότητας, και αυτό κάνει τους πολίτες του επίσης ενεργό μέρος.

Δεν είναι καθόλου εύκολο να ενταχθεί κανείς σωματικά στον ένοπλο αγώνα στην Παλαιστίνη όπως μπορεί να κάνει στη Ροζάβα ή την Ουκρανία, αλλά δεν υπάρχει ανάγκη. Οι άνθρωποι μπορούν να έρθουν στην Παλαιστίνη για να συμμετάσχουν στον λαϊκό αγώνα, όπως έχουν κάνει ήδη γενναίοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι πολίτες· κάποιοι από αυτούς έχουν γίνει οι ίδιοι με τα σώματα τους, μάρτυρες αυτού του αγώνα. Αυτό βοηθάει, αλλά η αντίσταση ζητάει κάτι άλλο: μετατρέψτε τις δικές σας πόλεις στον αυτοκρατορικό πυρήνα σε πεδίο μάχης. Φέρτε τον πόλεμο στο σπίτι σας. Ανοίξτε ένα άλλο μέτωπο. Ενταχθείτε στο στρατόπεδο απελευθέρωσης, όπως το θέτει ο Al-Araj, και επιτεθείτε ενάντια στην παγκόσμια τάξη που επέτρεψε να συμβεί αυτό. Πρέπει να νιώσουν τις συνέπειες. Πιστεύω ότι μια εξέγερση είναι ακόμα δυνατή, εδώ στο εσωτερικό της Αυτοκρατορίας επίσης, αλλά θα απαιτήσει από εμάς να είμαστε γενναίοι, όπως είναι οι κάτοικοι της Γάζας.

Ένα τελευταίο πράγμα που θέλω να ζητήσω— καθώς έγραφα αυτό το κείμενο, οι μάχες στα μέτωπα στον Λίβανο, το Ιράν και αλλού κλιμακώθηκαν σημαντικά. Αν ξεσπάσει ένας πλήρης πόλεμος αλλού, η προσοχή του κόσμου θα μετατοπιστεί και η Γάζα θα μπορούσε να ξεχαστεί. Οι άνθρωποι πρέπει να αγωνιστούν και για τις ζωές των Λιβανέζων, αλλά μη σταματήσετε να μιλάτε για τη Γάζα και να δράτε για χάρη των ανθρώπων εκεί. Η γενοκτονία εκεί δεν έχει τελειώσει. Μπορεί ακόμη και να επιταχυνθεί μόλις η προσοχή στραφεί μακριά από αυτήν.

Υψώστε τη φωνή σας, υψώστε τη σημαία της επανάστασης. Καμία φωνή δεν είναι δυνατότερη από τη φωνή της εξέγερσης.

Αν πρέπει να πεθάνω, πρέπει να ζήσεις για να πεις την ιστορία μου
να πουλήσεις τα πράγματά μου
για να αγοράσεις ένα κομμάτι ύφασμα
και μερικά σχοινιά,
(κάνε το λευκό με μια μακριά ουρά)
ώστε ένα παιδί, κάπου στη Γάζα
ενώ κοιτάζει τον ουρανό στα μάτια
περιμένοντας τον πατέρα του
που έφυγε μέσα σε μια φλόγα–
και δεν αποχαιρέτησε κανέναν,
ούτε καν τη σάρκα του,
ούτε καν τον εαυτό του—
να δει τον χαρταετό,
τον χαρταετό μου που έφτιαξες,
να πετάει ψηλά
και να σκεφτεί για μια στιγμή
ότι ένας άγγελος είναι εκεί
φέρνοντας πίσω αγάπη
Αν πρέπει να πεθάνω
ας φέρει ελπίδα
ας γίνει μια ιστορία.”

-Refaat Alareer, (1979-2023), συγγραφέας και ποιητής. Στις 6 Δεκεμβρίου 2023, δολοφονήθηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Γάζα μαζί με τον αδερφό του, την αδερφή του και τα παιδιά τους.

Βιβλιογραφία

• Rev & Reve, The Gaza ghetto uprising [YouTube]
• From the Periphery, Understanding Hamas: Anti-Authoritarian Perspectives [YouTube]
• Anonymous, “Hamas, Anarchists in the West, and Palestine solidarity”
• Bassel Al-Araj, “Why do we go to War?”
• Bassel Al-Araj, Live Like a Porcupine, Fight Like a Flea
• Eve Tuck, K. Wayne Yang, “Decolonization is not a metaphor”
• Ilan Pappe, “The Collapse of Zionism”
• Aufheben, “Behind the 21st century intifada”
• Budour Hassan, “The Colour Brown: De-Colonizing Anarchism and Challenging White Hegemony”
• Serafinski, Blessed is the Flame
• Tareq Baconi, Hamas Contained: The Rise and Pacification of Palestinian Resistance
• Ilan Pappe, The Ethnic Cleansing of Palestine
• Frantz Fanon, The Wretched of the Earth
• Edward Said, The Palestine Question
• Edward Said, Orientalism
• Rashid Khalidi, The Hundred Years’ War on Palestine: A History of Settler Colonialism and Resistance, 1917–2017
• Dana El-Kurd, Polarized and Demobilized: Legacies of Authoritarianism in Palestine

---

Μετάφραση: Τάσος Σαγρής / Κενό Δίκτυο.